| Rhifyn 81 | GWANWYN 2015 |
| Enwau caeau | Yr olaf o sgyrsiau poblogaidd YR ATHRO BEDWYR LEWIS JONES sydd, y tro hwn, yn sôn am eiriau dieithr fel cotal a regal, ac am y cysylltiad rhwng enwau caeau a’r porthmyn. |
| Clefyd Efnisien | Sgwrs ddifyr a dadlennol gan YR ATHRO BRANWEN JARVIS sydd yn ein tywys i fyd hud a lledrith y Mabinogi ac at ddadansoddiad o wendid meddwl Efnisien. |
| W.J. Gruffydd a Silyn | W.H.ROBERTS yn darllen gwaith W.J.GRUFFYDD sydd yn sôn amdano’i hun yn cyfarfod am y tro cyntaf â Silyn, yr heddychwr, y sosialydd, y pregethwr, y bardd a’r cyn-chwarelwr, a hynny mewn cwch ar y Fenai. |
| Calendr Uwchgwyrfai | MARIAN ELIAS ROBERTS, ysgrifennydd y Ganolfan, yn cyflwyno rhai o’n gweithgareddau diweddaraf. |
| Sêt y Gornel: Llofruddiaeth? | GERAINT JONES, o Sêt y Gornel, yn adrodd stori bur ryfeddol am ddigwyddiad pur amheus mewn amgylchiadau anarferol a chawn ein tywys o aelwyd Lloyd George yn Downing Street i Awstralia, y Dwyrain Canol, America, chwarel gerrig a mynwent plwyf ei fro enedigol. |
| O’r Daily Mirror | DR JOHN ELWYN HUGHES yn adrodd stori a ymddangosodd yn y Daily Mirror yn 1936. |
| Y Dreflan | DAFYDD GLYN JONES, Gwasg Dalen Newydd, a’i ddadansoddiad byrlymus o rai o’r cymeriadau a’r sefyllfaoedd diangof a grewyd gan y dihafal Daniel Owen yn Y Dreflan. |
| Rhifyn 80 | GAEAF 2015 |
| Fel milgi mewn brwyn | EMLYN RICHARDS, un o ffyddloniaid yr Utgorn, yn sgwrsio am orsaf drenau Aberystwyth ble bu’n gweithio pan oedd yn fyfyriwr diwinyddol ifanc, ac am lyfrau y bu’n pori ynddynt ‘fel milgi mewn brwyn’. |
| Casia | Aiff DR. JOHN ELWYN HUGHES â ni i’r rheinws, i ddalfa’r carcharorion, ac i gwmni cymeriad hynod arall o Ddyffryn Ogwen. |
| Owen Thomas, Tŷ Isa | W.J.EDWARDS gyda sgwrs ddifyr am ddyddiadur Owen Thomas o ddiwedd y 19eg ganrif sydd yn gofnod cymdeithasol pwysig ac sy’n sôn am ffeiriau, tripiau Ysgol Sul, etholiadau, ac angladdau. |
| John Preis | GERAINT JONES, o Sêt y Gornel, yn cyflwyno rhan o ddarlith a draddododd ar y crwydryn anfarwol, John Preis – un y ceir ei hanes yn y gyfrol o eiddo Geraint a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan Ganolfan Uwchgwyrfai. |
| Cae a ffridd a gweirglodd | Pedwaredd ran o sgwrs ddifyr YR ATHRO BEDWYR LEWIS JONES ar enwau caeau a gwir ystyr y gwahanol eiriau a geir yn y Gymraeg am gae a’r diffiniad ohonynt. |
| Cymraeg yr Aelwyd | Y diweddar W.H. ROBERTS, y mwynlais o Fôn, yn darllen sylwadau’r ATHRO W.J. GRUFFYDD ar yr ymgrych iaith honno gynt a elwid yn Gymraeg yr Aelwyd. |
| Hen Lanc Tyn y Mynydd | Llais peraidd y diweddar T. GWYNN JONES, Tre-garth, yn canu un o gerddi hyfrytaf W.J. GRUFFYDD. |
| Rhifyn 79 | |
| Hydref 2014 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Calendr Uwchgwyrfai | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd yn rhoi gwybod am weithgareddau’r Ganolfan. |
| Sêt y Gornel: Y Gadair Ddu (2) | GERAINT JONES yn traddodi ail ran ei sylwadau treiddgar, dadlennol a beirniadol ar ddefod y cadeirio yn Eisteddfod Penbedw 1917 yngyd â datganiad gan Gôr Meibion Y Rhos o Englynion Coffa Hedd Wyn gan R. Williams Parry. |
| “Dyddiau Mebyd” (W.J. Gruffydd) | W.H.ROBERTS yn darllen am ddyddiau mebyd W.J. Gruffydd o’i gyfrol ‘Hen Atgofion’. |
| Owen Thomas, Y Lôn | W.J.EDWARDS yn adrodd hanes ardal Penllyn o 1982 i 1912 yn nyddiaduron taid yr Aelod Cynulliad Dafydd Elis-Thomas. |
| Rhagor o enwau caeau | BEDWYR LEWIS JONES yn sgwrsio am rai rhesymau dros enwi caeau yn y dyddiau a fu. |
| Happy Doll | J.ELWYN HUGHES, pen hanesydd Dyffryn Ogwen, yn adrodd hanes dynes ryfedd a sut y daeth o hyd i’w henw iawn. |
| Ogwennydd (2) | Rhan olaf sgwrs GWEN GRUFFUDD am John Richard Jones, cymeriad rhyfedd arall o Ddyffryn Ogwen – ymgreiniwr, Tori a bardd-chwarelwr. |
| Cân Ben Jerry | T. GWYNN JONES (Gwynn Tre-garth) yn canu cân o hiraeth am Fethesda, Dyffryn Ogwen, yn ei ddull dihafal ei hun. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 78 | |
| Haf 2014 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Sêt y Gornel: Y Gadair Ddu (1) | GERAINT JONES yn agor ein llygaid am seremoni Cadair Ddu Hedd Wyn yn Eisteddfod Penbedw 1917 a phropaganda’r Rhyfel Mawr. |
| Enwau ‘coman’ caeau | BEDWYR LEWIS JONES gyda sgwrs ddifyr arall am rai o’r enwau mwyaf cyffredin ar gaeau Cymru. |
| Ogwennydd (1) | GWEN GRUFFUDD yn adrodd hanes John Richard Jones o Ddyffryn Ogwen. |
| Llyfr John Preis | MORGAN JONES yn bwrw golwg ar lyfr poblogaidd Geraint Jones, ein golygydd, am y crwydryn o ardal Uwchgwyrfai. |
| Yr Hen Fro’ (W.J. Gruffydd) | W.H.ROBERTS gydag atgofion W.J. Gruffydd am blwyf Llanddeiniolen o’i gyfrol ‘Hen Atgofion’. |
| Eleaser Roberts, Mr Moody, y fam a’r plentyn | DAWI GRIFFITHS yn adrodd hanes un o bennaf cymwynaswyr y gân a chyfundrefn y Tonic Sol-Ffa. |
| Hen Wlad fy Nhadau | AELODAU CANOLFAN HANES UWCHGWYRFAI yn canu ein hanthem genedlaethol – y tri phennill. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 77 | |
| Gwanwyn 2014 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Anectodau llenyddol | TEGWYN JONES yn adrodd hanesion difyr am Watcyn Wyn, Llew Llwyfo, a’r cyn-archdderwydd, Crwys. |
| Sêt y Gornel | GERAINT JONES, ein golygydd, yn rhoi gwir ddarlun o’r byd cyhoeddi Cymraeg. |
| Dau lythyr Goronwy Owen | W.H.ROBERTS yn darllen dau o lythyrau’r bardd mawr o Fôn sydd yn y nawfed o’r ‘Cyfrolau Cenedl’ gan Wasg Dalen Newydd. |
| Straeon Gwerin | ROBIN GWYNDAF yn trafod storïau ffraeth a rhigymau doniol, gwleidyddol, crefyddol a beddargraffiadol. |
| Griffith Evans y Milfeddyg | W.J.EDWARDS yn adrodd hanes gyrfa’r milfeddyg byd enwog o Dywyn, a fu’n ddisgybl i Ioan ab Hu Feddyg. |
| “Tynnaf ymaith ei chae…” | BEDWYR LEWIS JONES yn egluro ystyr hanesyddol y gair ‘cae’ a hen enwau caeau. |
| Byd y faled | EMLYN RICHARDS yn traethu ar hanes y faled a Harri’n canu baled amserol o waith Gruffudd Parry. |
| Baled ‘Y Mewnlifiad’ | HARRI RICHARDS |
| Utgorn Cymru Rhifyn 76 | |
| Gaeaf 2014 | |
| Cyflwynydd; Morgan Jones | |
| Anectodau llenyddol | TEGWYN JONES, y chwilotwr o Geredigion, hefo straeon am yr enwog Ellis Owen o Gefn y Meusydd, yng nghwmwd Eifionydd. |
| Edward, brenin Lloegr | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn traethu am y brenin gormesol a chreulon o Loegr a fu’n gyfrifol am ladd ein tywysog, Llywelyn ap Gruffydd. |
| Dwy stori ddoniol | ROBIN GWYNDAF yn adrodd dwy stori o’r gyfrol ‘Storiau Gwerin Cymru’. |
| Y Border Bach | ANNE ELIZABETH WILLIAMS â’i gwybodaeth arbenigol am blanhigion a meddyginiaethau a fu’n rhan annatod o fywyd y werin. |
| Crac yn y bowlen blwmonj | EMLYN RICHARDS yn edrych yn ôl a ‘chofio cynefin’ mewn sgwrs hamddenol braf. |
| Y Golled | ELFYN PRITCHARD yn sôn am Gwilym Owen, a fu’n brifathro Ysgol Gwyddelwern, Edeyrnion, dros hanner canrif yn ôl. |
| Sêt y Gornel: ‘Ias o Anobaith’ | GERAINT JONES, ein golygydd, yn datgan yr angen i ni deimlo’r gobaith all ddod â deffroad a daioni i’n gwlad. |
| Breuddwydio’r Wybren Las | TECWYN IFAN yn canu geiriau Waldo Williams am obaith ynghanol y cymylau duaf, yng ngyfarfod blynyddol ‘Cofio Cilmeri’ yng Nghanolfan Uwchgwyrfai. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 75 | |
| Tachwedd 2013 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Anecdotau | TEGWYN JONES gyda mwy o anecdaotau llenyddol – y tro hwm am ddau Fedyddiwr amlwg yn eu dydd, sef Robert Ellis (Cynddelw) a Pedr Hir. |
| Gwenallt y bardd | SAUNDERS LEWIS y bardd, gwladgarwr a Christion mawr, yn adrodd hanes un arall o’r un anian. |
| Ddoe ni ddaw’n ôl | Rhan o sylwadau gogleisiol EMLYN RICHARDS. |
| Brut y ddau Lywelyn | DAWI GRIFFITH, ein Cadeirydd, yn sôn am ran olaf y llyfr holl bwysig yn ein hanes, sef ‘Brut y Tywysogion’. |
| Greenland a Samaria | GLENDA CARR gyda’r olaf mewn cyfres ddifyr – y tro hwn am hen enwau lloeodd yn yr hen Sir Gaernarfon. |
| Ffarwel i Addysg | DIANE JONES, cyn-reolwr Canolfan Hanes Uwchgwyrfai, yn traethu am ddramâu’r nofelwraig Kate Roberts. |
| Eglwys Llandegwning | J.DILWYN WILLIAMS, yr hanesydd, yn sôn am hanes eglwys fechan ym mherfeddion gwlad Llŷn. |
| Sêt y Gornel: Prifysgol ‘Cymru’? | GERAINT JONES, ein golygydd, yn ei ffordd ddi-flewyn-ar-dafod, yn trafod pwnc sensitif iawn, sef Prifysgol Cymru. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 74 | |
| Awst 2013 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Stori Taid | ELFYN PRITCHARD yn adrodd stori ddifyr gan ei ŵyr am ŵr o Lŷn a fu mewn carchar. |
| Sêt y Gornel | GERAINT JONES, ein golygydd, wrth atgyfodi’r golofn ‘Sêt y Gornel’ a’i rhoi ar lafar, yn egluro tarddiad y teitl. |
| Clymau teuluol | W.J.EDWARDS yn sôn am berthynas cenedlaethau â’i gilydd, o Syr Henry Jones i Waldo Williams. |
| Anecdotau Llenyddol | TEGWYN JONES, y gŵr o Geredigion, yn sgwrsio am John Hughes, Pontrobert a Henry Rees a’i frawd William Rees (Gwilym Hiraethog). |
| Yr Athro W.J. Gruffydd | BERYL GRIFFITHS yn rhoi darlun cyflawn a chytbwys o’r Athro W.J.Gruffydd, un oedd yn gawr ymhlith llenorion Cymraeg. |
| Enwau rhyfedd | GLENDA CARR, sy’n arbenigo ar ystyron enwau lleoedd, yn sôn am rai dyrys i’w hesbonio. |
| Brut y Tywysogion (4) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, gyda rhagor o gynnwys yr hen lyfr rhyfeddol ‘Brut y Tywysogion’, a hanes y ddeuddegfed ganrif greulon. |
| Cyhoeddwyd Utgorn Cymru yn ddi-dor er mis Hydref 2006, chwe mis wedi agor y Ganolfan, ond oherwydd amgylchiadau anorfod, fe’i rhewyd yn Hydref 2012 hyd at Awst 2013. O hyn ymlaen, fe’i cyhoeddir ar ei newydd wedd bedair gwaith y flwyddyn a bydd yn cynnwys Colofn Sêt y Gornel: colofnydd gwladgarol a saciwyd gan Y Cymro am iddo ddweud y gwir plaen, rwan yn dychwelyd a’i waedd dros Gymru unwaith eto’n byddaru’r Sevydliad a gelynion Kymmru Vach! | |
| Utgorn Cymru Rhifyn 73 | |
| Hydref 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Merched yr enwau lleoedd | Sgwrs gan GLENDA CARR am leoedd ym mhlwyf Llandwrog, Arfon, sy’n cynnwys enwau merched o Oes y Chwedlau. |
| Coelcerth Rhyddid (2) | GERAINT JONES yn ein goleuo am ddigwyddiadau cyffrous dri-chwartref canrif yn ôl a hanes y cyfarfod i groesawu’r ‘tri gwron’ wedi eu rhyddhau o’r carchar am losgi Ysgol Fomio Penyberth. |
| Anecdotau Llenyddol (2) | TEGWYN JONES, y chwilotwr o Geredigion, yn sôn am Dwm o’r Nant, Nicander, Wil Tatws Oerion a Robert ap Gwilym Ddu. |
| Brut y Tywysogion (3) | DAWI GRIFFITHS, ein cadeirydd, gyda’r drydedd o sgyrsiau addysgiadol ar ‘Frut y Tywysogion’ : y 12fed ganrif. |
| Lli Mawr 1781 | W.J.EDWARDS yn rhoi hanes y lli enbytaf a welwyd yn Llanuwchllyn, Penllyn ac sydd â’i olion yn dal i’w gweld yn yr ardal. |
| Clymau tafod | ROBIN GWYNDAF hefo rhigymau â ffurf arbennig iddynt, fel cwlwm tafod ac ailadrodd, a chwedlau am y goruwchnaturiol. |
| Cythrel Cystadlu (1) | Rhan o ddarlith T.LLEW JONES, y nofelydd, y bardd a’r athrylith sy’n dangos ei ffraethineb heintus a’i ddawn anghymarol fel darlithydd. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 72 | |
| Medi 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Anecdotau llenyddol (1) | Y gyntaf mewn cyfres o hanesion difyr am awduron gan TEGWYN JONES sydd hefyd yn awdur toreithiog ac yn Gadeirydd y Cyngor Llyfrau. |
| Storïau Gwerin (1) | ROBIN GWYNDAF yn cyflwyno cyfres ar chwedlau llafar gwlad: straeon hud a lledrith a rhamantaidd. |
| Brut y Tywysogion (2) | DAWI GRIFFITHS, ar Frut y Tywysogion: yr unfed ganrif ar ddeg, 1066 a 1075. |
| Carneddog (4) | BLEDDYN O.HUWS gyda mwy o’r casgliad ‘Cerddi Eryri’ a olygwyd gan Carneddog, sy’n adlewyrchu hen fyd a hen fywyd Eryri. |
| Yr Ŵyl Ddiolchgarwch (4) | TWM PRYS JONES hefo’r olaf o hanes yr Ŵyl Ddiolchgarwch, yn arbennig ymysg y Methodistiaid Calfinaidd. |
| Nôl i’r gorffennol | ELFYN PRITCHARD yn edrych yn ôl ar ddigwyddiadau’r flwyddyn 1961 yn Sir Feirionnydd a’i chyrion. |
| Coelcerth Rhyddid (1) | GERAINT JONES, ein golygydd, yn manylu ar ddigwyddiad arbennig ar yr unfed ar ddeg o Fedi 1937. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 71 | |
| Awst 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| A heuo faes | ELFYN PRITCHARD yn sôn am gysylltiadau’r Prifardd a’r cyn-Archdderwydd Geraint Bowen â’r Sarnau, Meirionnydd. |
| Brut y Tywysogion (1) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn y gyntaf o’i gyfres, yn ein tywys drwy rai o ddigwyddiadau pwysicaf ein cenedl a gofnodir ym Mrut y Tywysogion. |
| Mathews Ewenni | W.J.EDWARDS, un o hoelion wyth yr Utgorn yn sôn am y dihafal Edward Mathews, Ewenni, Bro Morgannwg |
| Yr Wyl Ddiolchgarwch (3) | TWM PRYS JONES yn rhoi mwy o hanes tarddiad yr Ŵyl Ddiolchgarwch Gymreig gan y ‘ditectif enwadol’. |
| Carneddog (3) | BLEDDYN O.HUWS yn ein tywys eto i Nantmor, Beddgelert at y cymeriad rhyfeddol Carneddog a ‘Cerddi Eryri’. |
| Niclas y Glais (5) | Yr olaf o gyfraniadau EMYR LLYWELYN, Golygydd Y Faner Newydd, ar hanes y bardd, y Comiwnydd a’r heddychwr. |
| David Lloyd | GERAINT JONES, ein Golygydd, yn sôn am David Lloyd, y tenor enwog o Drelogan. |
| Bugail Aberdyfi | DAVID LLOYD gyda geiriau Ceiriog a cherddoriaeth Idris Lewis. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 70 | |
| Gorffennaf 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Enwau anghyffredin | GLENDA CARR ar eglurhad enwau pur anghyffredin fel ‘Apii-fforum’, ‘Hendre Feinws’ ac ‘Elernion’ . |
| Carneddog (2) | BLEDDYN O.HUWS yn rhoi hanes y ffrae anhygoel fu rhwng Carneddog a’i gyfaill mynwesol, yr anfarwol Bob Owen, Croesor. |
| Elin Wilias, bydwraig | ROBIN GWYNDAF yn sgwrsio gyda’r wraig fyrlymus, Siân Lloyd Williams, am ei mam, Elin Williams, a chip ar effaith Diwygiad ’04 arni. |
| Henry Hughes, Bryncir (2) | HARRI PARRI gydag ail ran portread o’r Parch Henry Hughes, a fu’n weinidog ym Mryncir a Brynengan am ymron hanner canrif. |
| R.S. (2) | GERAINT JONES, ein golygydd, yn sôn am ei ffrind, y bardd a’r gwladgarwr, R.S.Thomas. |
| Niclas y Glais (4) | EMYR LLYWELYN yn sôn am un o gymwynaswyr pennaf ein cenedl, Niclas y Glais. |
| Gwin y gorffennol | EMLYN A HARRI RICHARDS – Y ddau frawd o Lŷn yn rhoi rhywfaint o flas hen win y gorffennol i ni. Emlyn yn sôn am fywyd llofft stabal a Harri â’i afiaith arferol yn canu un o’i hoff faledi – ‘Baled y Lleuen’. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 69 | |
| Mehefin 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Niclas y Glais (3) | EMYR LLYWELYN â rhagor o hanes T.E.Nicholas, y bardd a’r sosialydd oedd yn gwmniwr difyr a diddorol, yn wisgwr lliwgar a hefyd yn ddeintydd go arw. |
| Rhai ymadroddion | YR ATHRO BRANWEN JARVIS yn sôn am ymadroddion dieithr a fabwysiadwyd gan werin gwlad, rhai o feysydd cad y Rhyfel Mawr ac eraill a ddaeth gyda milwyr Rhufain a’r Normaniaid. |
| Dydd Llun Diolchgarwch (2) | TWM PRYS JONES yn parhau i olrhain tarddiad a datblygiad yr Ŵyl Diolchgarwch. |
| Siân Williams, Tynygongl | ROBIN GWYNDAF yn rhoi blas inni o rai o’i gyfweliadau gyda Siân Williams, (a fu farw yn 96 mlwydd oed yn Ionawr 1992) ac a recordiwyd ym Môn yn 1976. |
| Carneddog | BLEDDYN O.HUWS o Ddyffryn Nantlle yn cyflwyno rhan gyntaf sgwrs a draddododd yn Y Ganolfan, am y cymeriad rhyfeddol hwnnw o Namor ger Beddgelert. |
| Henry Hughes, Bryncir | HARRI PARRI, yn rhan gyntaf ei sgwrs yn sôn am Henry Hughes, Bryncir, un o wŷr mawr Eifionydd ac un o bennaf haneswyr Cymundeb y Methodistiaid Calfinaidd yng Nghymru. |
| R.S. | GERAINT JONES, ein Golygydd, yn sgwrsio’n ddifyr a hwyliog am y bardd, y pregethwr a’r gwladgarwr heb ei fath, R.S.Thomas, gwta naw mis cyn dathlu canmlwyddiant ei eni. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 68 | |
| Mai 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Llai na blwyddyn yn Llŷn.(2) | PRYDERI LLWYD JONES hefo ail ran ei sgwrs ddiddorol a dadlennol am yr heddychwr George M. Ll. Davies. |
| Niclas y Glais (2) | EMYR LLYWELYN gyda’i gyfraniad pellach am y bardd, pregethwr a heddychwr, T.E. Nicholas a’r driniaeth gwbl warthus a dderbyniodd gan y llysoedd barn. |
| R.S. | ROBYN LEWIS, y cyn-Archdderwydd, ar drothwy dathlu canmlwyddiant geni’r bardd, R.S. Thomas, yn dwyn atgofion amdano a’i gysylltiad â ‘Chyfeillion Llŷn’. |
| Yr Wyl Ddiolchgarwch (1) | TWM PRYS JONES o Langybi, Eifionydd a rhan gyntaf o ffrwyth ei ymchwil i un o’n gwyliau crefyddol sydd ar fin diflannu, sef Gŵyl – neu Ddydd Llun – y Diolchgarwch. |
| Owain Lawgoch | CANON TEGID ROBERTS yn adrodd hanes Owain ap Tomos, neu Owain Lawgoch, oedd yn or-nai i Lywelyn ap Gruffudd. |
| Yn ôl i Langollen (2) | GERAINT JONES, ein Golygydd, gyda’r ail sgwrs am y tenorydd byd-enwog Luciano Pavarotti a ddychwelodd i Langollen i ddiolch i bobl Cymru am roi un o’r cyfleodd cyntaf iddo fel canwr. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 67 | |
| Ebrill 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Llai na blwyddyn yn Llŷn (1) | PRYDERI LLWYD JONES yn sgwrsio am yr heddychwr rhyfeddol hwnnw, George M. Ll. Davies, a dreuliodd gyfnod byr yng ngwlad Llŷn. |
| Carmen Sylva | GARETH HAULFRYN a’i sgwrs am y cysylltiad rhwng brenhines Rwmania ag enwau dwy stryd yng Nghraig-y-Don, Llandudno. |
| Tom Nefyn (2) | HARRI PARRI gyda’r ail ran o’i bortread o un o wŷr mawr Llŷn yn y cyfnod wedi iddo ddychwelyd i’r gogledd yn dilyn helyntion trist Cwm Gwendraeth. |
| R.S. | ALWYN PRITCHARD, un arall o gyfeillion R.S. Thomas, yn sôn am y bardd ac yn enwedig am ei barti pen blwydd ym 1993 yn bedwar ugain oed. |
| Iocws | GLENDA CARR yn treiddio’n ddoeth a dwfn i ystyr a tharddiad enwau lleoedd a’r tro hwn i enw diddorol dros ben a thro sydyn yn ei gynffon. |
| Niclas y Glais (1) | EMYR LLYWELYN, Golygydd y cylchgrawn rhagorol, ‘Y Faner Newydd’, gyda rhan gyntaf o ddarlith ar fywyd a gwaith T.E. Nicholas, a recordiwyd yn 1986. |
| Yn ôl i Langollen | GERAINT JONES, ein Golygydd, yn sôn am ganwr byd-enwog, am Eisteddfod Llangollen 1955 ac am yrfa ryfeddol gŵr o’r Eidal. Gyda’r unawd tenor ‘La donna è mobile’ allan o ‘Rigoletto’ gan Verdi. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 66 | |
| Mawrth 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Wil Wandring | J.ELWYN HUGHES, yr hanesydd, yn sôn am gymeriad digri o Ddyffryn Ogwen a oedd yn un o’r bobl nad oedd ‘mesur eu llathen hwy yr un hyd â llath’ |
| Enwau Lleoedd (3) | GLENDA CARR yn sôn yn arbennig am enwau lleoedd a newidiwyd ac a lurginiwyd dros amser. |
| Tom Nefyn (1) | HARRI PARRI â’i sgwrs gyntaf am Tom Nefyn Williams, pregethwr o Lŷn a ddaeth yn ffigwr cenedlaethol dadleuol yn dilyn helynt yn Nghwm Gwendraeth. |
| Teulu’r Mesns | GARETH HAULFRYN, cyn-archifydd sirol Gwynedd, aiff â ni i ardal Pumlumon, i wlad y mwynfeydd plwm a theyrnas y Wesleiaid, ac yn bennaf i gwmni’r Mesns. |
| R.S. Thomas – cymydog | GARETH WILLIAMS o ardal Porth Neigwl ym mherfeddion Llŷn yn sôn am y bardd a’r gwladgarwr R.S. Thomas a fu’n gymydog iddo am flynyddoedd lawer. |
| Rhisiart Wynn a’r Chwyldro | ROBYN LEWIS, y cyn-Archdderwydd o Nefyn yn sôn am Rhisiart Wynn o ardal Llanfihangel Bachellaeth, Llŷn, a hyrddiwyd i ganol y chwyldro Ffrengig ddiwedd y ddeunawfed ganrif. |
| Leila Megane (2) | GERAINT JONES – O ‘Gornel y Cerddor’ caiff Geraint gyfle i sôn ymhellach am y gantores Gymreig enwog a’i gŵr, Osborne Roberts. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 65 | |
| Chwefror 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Llys y Sesiwn Chwarter (2) | J.DILWYN WILLIAMS gyda ail ran ei sgwrs ar rai o gofnodion y Sesiwn Chwarter o oes Cromwell a’r werin lywodraeth sydd ar gael yn yr archifdy yng Nghaernarfon. |
| Hen a Newydd | EMLYN RICHARDS y pregethwr poblogaidd a’r awdur toreithiog o Fôn, â’i feddyliau am y berthynas rhwng dau air sydd fel ffon fesur ar werth pethau a phobl. |
| William Griffith yn Affrica (2) | GWENLLÏAN JONES gyda mwy o hanes William Griffith a’i lythyrau o Affrica sydd yn adlewyrchu ysbryd y bedwaredd ganrif ar ddeg a meddylfryd ymerodrol Prydain Fawr. |
| Enwau lleoedd (2) | GLENDA CARR gyda ail ran o sgwrs ar hanes enwau lleoedd, fel Nantlle, sydd a chysylltiadau â chwedlau’r Mabinogion. |
| Fanny Jones (2) | MARIAN ELIAS ROBERTS yn rhoi rhagor o hanes Mrs John Jones Tal-y-sarn, a ddaeth yn wraig busnes o’r radd flaenaf. |
| Tynged yr Iaith 1962 | SAUNDERS LEWIS – Ei ddarlith radio enwog, a draddododd yn Chwefror 1962, ac a roddodd sylfaen newydd i wleidyddiaeth ddiwylliannol, ymosodol yng Nghymru. |
| Leila Megane | GERAINT JONES, yng Ngornel y Cerddor yn adrodd hanes merch a ddaeth yn un o fawrion y llwyfan yng Nghymru a llwyfanau mawr y byd. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 64 | |
| Ionawr 2012 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Enwau lleoedd (1) | GLENDA CARR gyda’r rhan gyntaf cyfres o sgyrsiau ar enwau lleoedd a’u hystyron, sy’n rhoi goleuni newydd a gwahanol ar enw lle a gysylltwyd â’r Mabinogion. |
| Llys y Sesiwn Chwarter (1) | J.DILWYN WILLIAMS, yr hanesydd rhagorol, yn rhan gyntaf ei drafodaeth ar un o drysorau’r archifdy yng Nghaernarfon, sef hen gofnodion Llys y Sesiwn Chwarter. |
| Fanny Jones (1) | MARIAN ELIAS ROBERTS, ein hysgrifennydd, â rhan gyntaf hanes Frances Edwards a ddaeth yn wraig i John Jones, Tal-y-sarn, un o bregethwyr mawr y 19ed ganrif. |
| Hen dref Caernarfon | T.MEIRION HUGHES – Un o gyfranwyr ffyddlon yr Utgorn, yn sôn am enwau strydoedd ac adeiladau hen dref Caernarfon oddeutu dwy ganrif yn ôl. |
| Gerallt Gymro (4) | BOB MORRIS yr hanesydd, yn ei sgwrs olaf am yrfa a chymeriad Gerallt Gymro a’i le yn hanes ein gwlad. |
| William Griffith yn Affrica (1) | GWENLLÏAN JONES yn traddodi ei sgwrs gyntaf am y gŵr o’r Felinheli a fu’n gweithio i gwmni o fwynwyr deiamwntiau ym Motswana a De Affrica. |
| Emynwyr y Fro (2) | DAWI GRIFFITHS ein Cadeirydd, yn traddodi ail ran ei sgwrs ar ddau emynydd o Fro Morgannwg sef Tomos Wiliam a John Williams, a chynulleidfa Cymanfa Ganu yng Nghwm Tawe yn canu. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 63 | |
| Rhagfyr 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Hen Nadolig y Cymry | TWM ELIAS yn sgwrsio am hen arferion a thraddodiadau’r Cymry wrth iddynt ddathlu’r Nadolig a’r Calan, er gwaethaf yr ymdrechion i geisio cael gwared ohonynt. |
| Gerallt Gymro (3) | BOB MORRIS – sgwrs arall ddadlennol am Gerallt Gymro – y tro hwn ar ei uchelgais i fod yn Esgob Tŷ Ddewi. |
| Henaint | EMLYN RICHARDS yn sôn am gyrraedd y pedwar ugain oed. |
| Hel Achau (2) | T.MEIRION HUGHES yn rhoi sylw arbennig i’r dull o gyfenwi yng Nghymru sydd yn prysur ddod yn ôl. |
| Emynwyr y Fro (1) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn sôn am ddau o fawrion Morgannwg, sef John Williams Sain Tathan a Tomos Wiliam, Bethesda’r Fro. |
| Tlysau Ynys Prydain | DIANE JONES, cyn-reolwraig Canolfan Hanes Uwchgwyrfai, â hanes diddorol am dri thlws ar ddeg o oes yr Hen Brydain, y Brythoniaid a’r Gododdin. |
| Côr Meibion Treorci (11) | GERAINT JONES – O Gornel y Cerddor. Dyma’r olaf o’i sgyrsiau am ganu corawl Cwm Rhondda a’r ardloedd glofaol sydd yn cloi gyda Chôr Meibion Treorci, yn canu ‘Myfanwy‘. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 62 | |
| Tachwedd 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y Lleidr ‘Menyn | TWM ELIAS yn sgwrsio am ‘wynt traed y meirw’, hen ffeiriau’r gaeaf, a’r stori ryfeddol am dwyllo’r lleidr ‘menyn. |
| Bro Llugwy | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS yn sôn am ail ran ei daith yng ngogledd-ddwyrain Môn, y tro hwn yn ardal Llugwy lle ceir ‘adfeilion byw’ – yr hen adeiladau hudolus sydd â’u sylfeini yn gadarn ym mhridd gorffennol ein cenedl. |
| Gerallt Gymro (2) | BOB MORRIS yn ei ail sgwrs yn edrych ar gyfnod rhamantus yn hanes ein gwlad, sef y ddeuddegfed ganrif a’r drydedd-ganrif-ar-ddeg, drwy ffenestr Gerallt Gymro. |
| Bro Morgannwg (2) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd a’r ‘pererin llon’ sy’n dal ar ei daith ym Mro Morgannwg, yn ymweld â llawer o lefydd tlws a hanesyddol fel Plasty’r Sger, ac yn sôn am Iolo Morganwg. |
| Côr Meibion Treorci (10) | GERAINT JONES, ein Golygydd, yn ein tywys o Gornel y Cerddor i gyfarfod â’r frenhines Fictoria yng nghwmni Côr Meibion Treorci a Chôr Chwarelwyr Dinorwig, Arfon. |
| Hel Achau (1) | T.MEIRION HUGHES, hanesydd tref Caernarfon yn sôn am hel achau ac yn cael cymorth arbenigwraig yn y maes i ddangos sut i fynd ati os am lwyddo i ddod o hyd i ffeithiau. |
| Triawd y Coleg (5) | CLEDWYN JONES gyda rhan olaf ei ddarlith a gair o ddiolch a chyfeiriadau at fod yn wleidyddol gywir, cyn cloi gyda’r gân am ‘Hen Feic Peni-ffardding fy Nhaid’. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 61 | |
| Hydref 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Jac Lantar Nos Glangaea’ | TWM ELIAS a’i rwdan a’i Jac Lantar, yn troi’n sylw at nos Glangaea’ a hen, hen elfennau cytefig a phaganaidd y traddodiad yng Nghymru. |
| Gerallt Gymro (1) | BOB MORRIS, yr hanesydd, yn y gyntaf o bedair sgwrs addysgiadol a difyr, yn sôn am hanes y Cymro rhyfeddol a digon cymhleth sydd â’i Gymreictod honedig yn rhan annatod o’i enw – Gerallt Gymro. |
| Côr Meibion Treorci (9) | GERAINT JONES yng Nghornel y Cerddor, yn sôn am darddiad enw Treorci, am hanes glofeydd yr ardal ac am y côr meibion a ddaeth yn goron y diwylliant ac yn enwog drwy’r byd. |
| Eisteddfodau a Beirdd Llŷn | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS o Fôn, yn sgwrsio am gynnyrch Eisteddfodau Pwllheli gynt ac am awdl ‘Y Dewin’ gan Moses Glyn Jones o Fynytho a fu’n fuddugol yn Eiteddfod Caerfyrddin ym 1974. |
| Bro Morgannwg (1) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, a’r ‘crwydryn llon’ yn dechrau ar ei daith trwy bentrefi hyfryd Bro Morgannwg, yn enwedig Llancarfan, Llanilltyd ac Ewenni. |
| Siarad | EMLYN RICHARDS, yr hynaws bregethwr o Fôn a gwlad Llŷn yn ein harwain at Bob a Nel o Garmel, Sir Fôn a’r gwyddau oedd yn siarad. |
| Triawd y Coleg (4) | CLEDWYN JONES yn parhau â’i atgofion difyr am Driawd y Coleg ac yn cyflwyno rhai o’r caneuon hyfryd a swynol a wnaeth y triawd yn eicon ganol yr 20fed ganrif. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 60 | |
| Medi 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Hanes Utgorn Cymru | MORGAN JONES, ein cyflwynydd yn rhoi ychydig o hanes Utgorn Cymru ac yn sôn am gynnwys y rhifyn cyntaf yn Hydref 2006. |
| Pen-blwydd Utgorn Cymru | MARIAN E.ROBERTS ein Hysgrifennydd, ar ben blwydd Utgorn Cymru yn bump oed, yn sôn am agor y Ganolfan ac am ddechrau cyhoeddi’r cylchrawn chwe mis yn ddiweddarach. |
| Rhys Hendra Bach | HARRI PARRI, y pregethwr a’r llenor sydd yn un o ffyddloniaid yr Utgorn, yn portreadu saer cribiniau, saer eirch a ‘Babtys o’r bru’ – Rhys Roberts, Hendra Bach. |
| Cofio’r Athro JR Jones | PRYDERI LLWYD JONES yn sôn am y Cymro a’r heddychwr, Yr Athro J.R. Jones, o Abertawe a Phwllheli, gŵr nad ydym bob amser yn sylweddoli nad ei athroniaeth na’i genedlaetholdeb oedd ei unig argyhoeddiadau angerddol. |
| Lleuad a Chaseg Fedi | TWM ELIAS yn sôn y mis hwn am Leuad Fedi a’r naw nos olau, am hwyl ddiniwed y Gaseg Fedi, Gŵyl Fihangel, Ha’ bach Mihangel a’r diafol. |
| Triawd y Coleg (3) | CLEDWYN JONES, yn nhrydedd ran ei sgwrs, yn troi ei olygon at rai o ganeuon anfarwol y Triawd fel ‘Y Tri Chanwr’, ‘Mari Fach’, ‘Triawd y Buarth’, ac un a gyfansoddwyd gan Robin Williams, baswr y Triawd: ‘Pictiwrs Bach y Borth’. |
| Tŷ’r Ysgol | DIANE JONES yn ein tywys i bentref bach Rhyd-Ddu yng nghalon Eryri i sôn am un sonedau anwylaf y Gymraeg, sef ‘Tŷ’r Ysgol’ gan T.H. Parry-Williams. |
| Côr Meibion Treorci (8) | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn sôn am fuddugoliaeth y ‘Rhondda Glee Men’ a’u harweinydd nodedig, Tom Stephens, yn Ffair y Byd yn Chicago. Ar y diwedd cawn glywed diweddglo un o ddarnau prawf y gystadleuaeth honno sef ‘Cytgan y Pererinion’, Joseph Parry, yn cael ei ganu gan un arall o fawrion gorau meibion Cwm Rhondda:Côr Meibion Pendyrus. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 59 | |
| Awst 2011 | |
| Cyflwynydd; Morgan Jones | |
| Y tymor saethu | TWM ELIAS, y mis hwn, yn ein tywys i fyd gŵr y Plas a’r saethu, yn sôn am Ŵyl Ieuan y Moch, ac yn adrodd stori go amheus o stad Dolannog, Sir Drefaldwyn. |
| Lewis Morris (2) | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS o Fôn, yn parhau â’i stori arbennig am y di-ildio a’r dawnus Lewis Morris. |
| Gildas (2) | HOWARD HUWS gyda rhagor am un o gymeriadau mawr hanes cynnar ein cenedl. |
| Dafydd Jones o Gaeo | DAWI GRIFFITHS yn troi ei olygon at bentref bychan Caeo yn Sir Gaerfyrddin, ac at un o’n hemynwyr enwocaf. |
| Triawd y Coleg (2) | CLEDWYN JONES gyda’i ail ran sgwrs ddifyr ar hanes y triawd rhyfeddol a fu’n diddanu’r genedl yng nghyfnod cynnar y gwasanaeth radio Cymraeg – cyfnod Sam Jones a’r Noson Lawen. |
| Bysus Bach y Wlad | T.MEIRION HUGHES, hanesydd tref Caernarfon, yn dwyn ar gof ogoniant a fu bysus bach y wlad. |
| Côr Meibion Treorci (7) | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn datgan fel y crewyd rysait ddi-feth ar gyfer cythraul canu pan ddaeth William Thomas, Tom Stephens a Chôr Meibion Treorci a’r Rhondda Glee Men ynghyd. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 58 | |
| Gorffennaf 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Teisennau Berffro | TWM ELIAS â’i arlwy ysbrydol a chorfforol a chyfuniad rhyfedd o bereindota a theisennau Berffro. |
| Triawd y Coleg (1) | CLEDWYN JONES – brodor o Dal-y-sarn, Dyffryn Nantlle, awdur a llenor sydd hwyrach yn fwy adnabyddus trwy Gymru fel un o’r triawd arloesol. |
| Lewis Morris (1) | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS yn ein tywys i Fôn at hanes y mwyaf o’i mawrion, y pennaf a’r mwyaf galluog o’r brodyr enwog – Morrisiaid Môn. |
| Y Cofiant Cymeig (3) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn yr olaf o’i sgyrsiau ar y cofiant Cymreig yn ein hatgoffa fod ochr ddigri hefyd i rai o’r hen gofiannau oedd, fel rheol, yn sych a thrwmlwythog. |
| Côr Meibion Treorci (6) | GERAINT JONES, ein Golygydd, o Gornel y Cerddor, yn ein tywys i Gwm Rhondda, i Dreorci’n benodol, ac at y ffenomen gerddorol hynod o Gymreig – y côr meibion. |
| Gildas (1) | HOWARD HUWS sydd wedi ei ymdrwytho yn hanes cynnar ein cenedl, yn ei sgwrs gyntaf am un o haneswyr y gorffennol pell. |
| Moliannwn | J.ELWYN HUGHES yn mynd i lygad y ffynnon i gael y gwir am darddiad ac awduraeth geiriau’r gân enwog ‘Moliannwn’ . |
| Utgorn Cymru Rhifyn 57 | |
| Mehefin 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Troad y Rhod a’r Ysbrydnos | TWM ELIAS y tro hwn yn symud o’r Gwanwyn tuag at ganol yr Haf a ddathliadau Mehefin, mis ein puro â than a mis Gŵyl Ifan a Gŵyl yr Ysbrydnos. |
| Catrin o Ferain (3) | DR ENID PIERCE ROBERTS – Rhan olaf sgwrs Dei Tomos â’r ddiweddar ysgolhaig Dr. Enid Pierce Roberts am y ryfeddol Gatrin o Ferain a’i phriodasau niferus, a’r pwysigrwydd o gael plant yn llinach yr uchelwyr. |
| Ffynhonnau Llŷn (2) | ELFED GRUFFYDD yn ei ail sgwrs ar enwau rhai o ffynhonnau Llŷn, yn enwedig y rhai yr oedd cred yn eu nerth meddyginiaethol ac y bu pererindota atynt yn gryf gydol yr oesau. |
| Cilan ac Edern | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS o Fôn, yn ein harwain ar daith lenyddol i Lŷn, i Gilan, cynefin y Prifardd Alan Llwyd ac i Edern at John Glyn Davies, bardd Porthdinllaen a Fflat Huw Puw. |
| Y Napoleon | T.MEIRION HUGHES yr hanesydd, yn sôn am un o hen longau Caernarfon, yr enwog ‘Napoleon’ y cysylltwyd ei henw yn ddiweddarach â theulu o Gofis. |
| Y Cofiant Cymreig (2) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn ei ail sgwrs ar y cofiannau Cymreig, a oedd bron yn ddieithriad wedi eu neilltuo i ddynion, a’r rheini â bucheddau dilychwin. |
| Côr Meibion Treorci (5) | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor, yn ein tywys i’r Palas Grisial yn 1873 a buddugoliaeth berlewygol y cantorion Cymreig. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 56 | |
| Mai 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Caseg Pemprys a’r Sulgwyn | TWM ELIAS yn adrodd hanes caseg wen nwydus o ardal Boduan, Llŷn, ac yn sôn am ddathliadau’r Sulgwyn, ar yr wythfed Sul wedi’r Pasg. |
| Straeon Celwydd Golau | ROBIN GWYNDAF, yn dilyn oes o weithio yn yr Amgueddfa Werin yn Sain Ffagan a gwrando ar straeon lawer ledled Cymru, yn adrodd un neu ddwy o’r rhai mwyaf amheus. |
| Ffynhonnau Llŷn (1) | ELFED GRUFFYDD, brodor o Langwnadl yn Llŷn, a chyn-brifathro ysgolion Nefyn a Phwllheli, gyda rhan gyntaf sgwrs ddiddorol sy’n sôn am hanes rhai o hen ffynhonnau’r ardal. |
| Y Cofiant Cymreig (1) | DAWI GRIFFITHS, ein Cadeirydd, yn cyflwyno ei sgwrs gyntaf ar ffurf lenyddol y cofiant Cymreig o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg i ddechrau’r ugeinfed ganrif. |
| Catrin o Ferain (2) | DR.ENID PIERCE ROBERTS – Y ddiweddar Ddr. yn ail ran ei sgwrs gyda Dei Tomos yn sôn am ei diddordeb yn hanes Catrin o Ferain. |
| Nant Gwrtheyrn | DEILWEN HUGHES o Fethel yn Arfon yn darllen rhai o atgofion ei thad, Robert Gwynedd Crump, am fywyd pentref Nant Gwrtheyrn. |
| Y flwyddyn 1900 | TEGWYN JONES, y gŵr gwybodus o Geredigion, yn sôn am 1900, y flwyddyn yr heriodd y Boeriaid rym yr ymerodraeth Brydeinig, blwyddyn gemau Olympaidd Paris a llawer mwy. |
| Côr Meibion Treorci(4) | GERAINT JONES, yng Nghornel y Cerddor, yn sgwrsio am Griffith Rhys Jones, y gof talentog o Drecynon, Aberdâr, sef Caradog, a roddodd sylfaen i’r cysyniad o Gymru Gwlad y Gân. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 55 | |
| Ebrill 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Rhyfeddodau Ebrill | TWM ELIAS yn sôn am natur gyfnewidiol Ebrill, am ‘wellingtons’, am y gôg ac am boeri ar bres. |
| Hedfan i Sir Fôn | T.MEIRION HUGHES, yr hanesydd ffyddlon, gyda hanes rhywun yn hedfan o gastell Caernarfon i Fôn yn 1857. |
| Teulu Penygeulan | W.J.EDWARDS yn ein tywys i ardal Penllyn, Meirionnydd at un o deulu Penygeulan yr hanai O.M.Edwards ohono. |
| Catrin o Ferain (1) | DR ENID PIERCE ROBERTS – Rhan gyntaf sgwrs y ddiweddar Ddr. Enid Pierce Roberts, Bangor gyda Dei Tomos, ar Gatrin o Ferain a’i hamrywiol briodasau. |
| Chwedlau’r Llyn | ROBIN GWYNDAF, un arall o ffyddloniaid yr Utgorn, yn adrodd rhai hen straeon am Lyn Safaddan ym Mrycheiniog. |
| T. Rowland Hughes | DIANE JONES, cyn-reolwr Y Ganolfan, gyda chyfraniad byr am ‘y dewraf o’n hawduron’ – y bardd a’r nofelydd T.Rowland Hughes. |
| Rhiw-bach (4) | VIVIAN P.WILLIAMS o Flaenau Ffestiniog, gyda rhan olaf hanes Rhiw-bach, y pentref chwarelyddol yr ochr uchaf i Benmachno a’i gymdeithas ddiwylliedig. |
| Côr Meibion Treorci (3) | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor, yn sgwrsio am ddatblygiad canu corawl yn Nhreorci a hanes y canwr ‘Caradog’ a enillodd le yng nghyfrolau hanes Gwlad y Gân. |
| Bardd y Betws Fawr | J.DILWYN WILLIAMS â golwg ar droeon gyrfa un o feirdd mwyaf Cymru: Robert ap Gwilym Ddu. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 54 | |
| Mawrth 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y Pasg a’i arferion | Gŵyl y Pasg a’i thraddodiadau yw testun sgwrs TWM ELIAS y tro hwn. |
| Idwal Wyn Jones | HARRI PARRI yn sôn am y diweddar Idwal Jones, gweinidog gyda’r Bedyddwyr, casglwr hen greiriau a chymeriad yn ei hawl ei hun. |
| Y flwyddyn 1890 | TEGWYN JONES, un arall o gyfranwyr ffyddlon Yr Utgorn, yn sgwrsio am y flwyddyn 1890. |
| Y teiffws a’r geri marwol | DAWI GRIFFITHS, cadeirydd gweithgar Pwyllgor Gwaith Canolfan Hanes Uwchgwyrfai, yn sôn am ddau afiechyd marwol fu’n rheibio Cymru am amser maith. |
| Stori cyflawni camp | ROBIN GWYNDAF yn troi ei olygon at ardal Dyffryn Ceiriog, at ffurf ar stori draddodiadol ac un a glywodd gan Idris Davies. |
| Evan R. Davies, Pwllheli (3) | TWM PRYS JONES yn cyflwyno rhan olaf ei sgwrs ar Evan R. Davies, gŵr dawnus a gweithgar yn nhref Pwllheli. |
| Rhiw-bach (3) | VIVIAN PARRY WILLIAMS gyda mwy o hanes Rhiw-bach a hynt a helynt Kate Hughes, ysgolfeistres y pentref. |
| Côr Meibion Treorci (2) | GERAINT JONES yng Nghornel y Cerddor, yn sôn am ganu cynulleidfaol y capeli yng nghymoedd y de ac am ddylanwad aruthrol ‘Llyfr Tonau’ Ieuan Gwyllt, y gŵr a sefydlodd y gymanfa ganu Gymreig. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 53 | |
| Chwefror 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Llyffantod | Gyda dyfodiad y ‘mis bach’ dyma sgwrs fer gan TWM ELIAS. |
| Hen Feibl | W.J.EDWARDS yn dychmygu hanes llyfr o’i eiddo sydd yn werthfawr oherwydd ei natur, ei gynnwys, a hefyd ei oed. |
| Evan R. Davies, Pwllheli (2) | TWM PRYS JONES gydag ail ran hanes Evan Robert Davies, y gŵr o Bwllheli a oedd yn gyfaill mynwesol i Lloyd George. |
| Tyddyn Cwtyn y Ci | ROBIN GWYNDAF yn ein tywys i Fro Hiraethog ac at hen draddodiad adrodd straeon y fro honno. |
| Yr Hen Felinydd | SOPHIA PARI-JONES o’r Felin Faesog ym mhlwyf Clynnog Fawr yn Arfon, yn sôn am Emanuel Evans a fu’n felinydd yno, ac a oedd yn ŵr diwilliedig ac yn gerddor amryddawn. |
| Rhiw-bach (2) | VIVIAN PARRY WILLIAMS ac ail ran hanes y pentref diflanedig ym mharthau uchaf Cwm Penmachno, a bwrlwm diwylliannol y lle yn awr anterth y chwarel lechi. |
| Y Pla Du | DAWI GRIFFITHS yn disgrifio gwedd drist iawn ar hanes Cymru – yr afiechydon a chlefydau fel y gwahanglwyf a’r pla du. |
| Côr Meibion Treorci | GERAINT JONES, yn y gyntaf o un ar ddeg o sgyrsiau, yn teithio i Gwm Rhondda i gael golwg fanwl ar fyd y corau meibion sydd ag iddo le arbennig yn ein traddodiad cerddorol. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 52 | |
| Ionawr 2011 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y Calan a Dwynwen | TWM ELIAS, ar ddechrau blwyddyn newydd, yn sôn am hen bethau’r calan gynt, am oruchwylion gaeafol byd amaeth ac am y Santes Dwynwen. |
| Huw Llwyd o Gynfal | GERAINT VAUGHAN JONES, un o brif nofelwyr y Gymraeg, sydd yn rhoi hanes un o dylwyth y Llwydiaid athrylithgar o Gynfal Fawr ym mhlwyf Maentwrog. |
| Y flwyddyn 1873 | TEGWYN JONES â’i stôr o wybodaeth am rai o ddigwyddiadau’r flwyddyn 1873, am David Livingstone, Twm Sion Cati, am golli llongau a llawer mwy. |
| Puleston | PRYDERI LLWYD JONES yn adrodd hanes un o heddychwyr mawr Cymru, sef y galluog a’r dewr bregethwr dall, John Puelston Jones. |
| Rhiw-bach | VIVIAN PARRY WILLIAMS, brodor o ardal Penmachno, yn ei gyntaf mewn cyfres o bedair sgwrs ar ardal fynyddig ac anghysbell Cwm Penmachno a phentref chwarelig Rhiw-bach. |
| Morrisiaid Môn | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS o Fôn, yn sôn am Forrisiaid enwog yr ynys – y pedwar brawd oedd yn llythyrwyr brwd, a’r berthynas ryfeddol oedd rhyngddynt. |
| Evan R Davies, Pwllheli (1) | TWM PRYS JONES yn ei sgwrs gyntaf o dair am Evan Robert Davies, un o feibion Pwllheli a fu’n faer y dref bedair gwaith ac a fu’n gysylltiedig â llawer o agweddau ar fywyd yr ardal. |
| Stori Martha Williams | ROBIN GWYNDAF yn adrodd stori ryfeddol a glywodd gan Martha Williams o Harlech. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 51 | |
| Rhagfyr 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y drwg a’r da | ROBIN GWYNDAF yn troi at yr hen thema a geir yn ein chwedlau gwerin, sef y frwydr rhwng y da a’r drwg. |
| Chwedl Branwen | BRANWEN JARVIS, cyn Athro’r Gymraeg yng Ngholeg Bangor, yn ein tywys at un o’r hen ffefrynnau o fyd y Mabinogi, sef hanes Branwen ferch Llŷr. |
| Talhaearn | GORONWY DAVIES, Llanfairtalhaearn, yn adrodd hanes John Jones, Talhaearn a oedd yn fardd, yn bensaer ac eisteddfodwr, ar flwyddyn dathlu dau can mlwyddiant. |
| Thomas Roberts, Llwynrhudol (4) | ARTHUR MEIRION ROBERTS yn cyflwyno rhan olaf ei gyfres o sgyrsiau diddorol am un o gewri Cymreig y ddeunawfed ganrif. |
| Hen Gantorion Dyffryn Nantlle | IFAN GLYN JONES, un o’r ddau olygydd, yn sôn am gyhoeddi cryno- ddisg o hen gantorion Dyffryn Nantlle, a oedd yn ffrwyth misoedd o lafur. |
| Coed-y-Gell | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS yn ein tywys i rai o ardaloedd Môn; i Fynydd Bodafon, i Goed-y-Gell, ac i Fynydd Eilian lle magwyd y diweddar Bedwyr Lewis Jones. |
| Awen Lawen THPW | Y PRIFARDD LLION JONES yn trafod rhai o weithiau T.H.Parry Williams sydd yn datgelu iddo ufuddhau i gyngor ei dad i fod ‘yn feiddgar hyd walltgofrwydd’. |
| Y Nadolig a’r Sadwrnalia | TWM ELIAS yn troi’n sylw at Ŵyl y Nadolig a’i harferion, at y deiliach gwyrddion, y gwledda, a hen ŵyl baganaidd y Rhufeiniaid gynt: y Sadwrnalia. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 50 | |
| Tachwedd 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Ffeiriau Glangaea | TWM ELIAS yn sôn am hen ffeiriau lle’r arferid cyflogi gweision a morynion ffermydd. |
| Ysbrydion tanllyd | WILLIAM LEWIS, gŵr o Fôn, yn sôn am ddirgelwch tân a welwyd ar yr Ynys. |
| Thomas Roberts, Llwynrhudol (3) | ARTHUR MEIRION ROBERTS gyda rhagor o hanes Thomas Roberts, Llwynrhudol a’i berthynas â’n brodyr Celtaidd o Lydaw. |
| Y flwyddyn 1867 | TEGWYN JONES yn oedi yn y flwyddyn 1867, blwyddyn o ddigwyddiadau mawr yn Iwerddon, a blwyddyn bwysig yn hanes yr Eisteddfod a hefyd Sarah Jacob yma yng Nghymru. |
| Ieuan Gwynedd | W.J.EDWARDS yn adrodd hanes diddorol am Ieuan Gwynedd, un o wŷr mawr y bedwaredd ganrif ar bymtheg. |
| Cwlwm tafod | ROBIN GWYNDAF yn rhannu rhai o’r storïau a adroddwyd iddo am glymau tafod neu dafod llithrig. |
| Yr wylan : Dafydd ap Gwilym | DIANE JONES yn sôn am y bardd anfarwol, Dafydd ap Gwilym, ac yn cyflwyno un o’i gerddi hyfrytaf. |
| Dwy delyneg goll | Y PRIFARDD LLION JONES yn trafod dwy gerdd goll arall o eiddo T.H.Parry-Williams, sef dwy gerdd rhyfel. |
| Achubiaeth Gymreig | GERAINT JONES, ein gohebydd, yn ein tywys at ddigwyddiadau y waredigaeth a ddaeth i ran gweithwyr y pwll copr ac aur yng ngwlad Chile yn ddiweddar a llawer achubiaeth gyffelyb a fu yng nglofaoedd De Cymru. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 49 | |
| Hydref 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y Madarch Hudol | TWM ELIAS yn trafod madarch a’u cysylltiadau â gwrachod, rhithweledigaethau a thylwyth teg. |
| Hen Arferion Cymru (2) | ROBIN GWYNDAF gyda mwy o storïau gwerin a dyfodd dros y blynyddoedd, y tro hwn am y wraig hynod, Catrin o Ferain. |
| Dwy delyneg goll | Y PRIFARDD LLION JONES yn trafod dwy delyneg o waith T.H.Parry-Williams nas cyhoeddwyd erioed. |
| Gwenfrewi | GWENLLIAN JONES yn rhoi hanes y santes Gwenfrewi, o’r seithfed ganrif, a’i chysylltiadau â Threffynnon a Gwytherin. |
| Thomas Roberts, Llwynrhudol (2) | ARTHUR MEIRION ROBERTS gydag ail ran ei sgwrs am Thomas Roberts, Llwynrhudol a’i bwysigrwydd yn hanes Cymru. |
| Y Royal Charter | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS yn sôn am drychineb y llong ‘Royal Charter’ a ddrylliwyd ar y creigiau ger Moelfre, fis Hydref 1859. |
| Edmwnd Glynne (3) | GARETH HAULFRYN WILLIAMS yn rhan olaf o’i sgwrs am hynt a helynt Edmwnd Glynne, yr Ynad Heddwch o’r Hendre, ger Glynllifon. |
| Baled Penyberth (Ianto Soch) | EMLYN A HARRI RICHARDS yn sôn am faled a gyfansoddwyd gan Ianto Goch adeg codi’r ysgol fomio ym Mhenyberth yn Llŷn. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 48 | |
| Medi 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gŵyl y Grog a’r Gyhydnos | TWM ELIAS yn sôn am bwysigrwydd Gŵyl y Grog a’r Gyhydnos yn y flwyddyn amaethyddol. |
| Dau le | ELFYN PRITCHARD yn sgwrsio am ddau ŵr arbennig ac am ddau le cysegredig sydd â rhan bwysig yn hanes ein cenedl. |
| J.P. Davies, Porthmadog | PRYDERI LLWYD JONES yn adrodd hanes J.P.Davies, gŵr dewr ac unplyg oedd yn heddychwr ac yn genedlaetholwr digymrodedd. |
| Newyn yng Nghymru | DAWI GRIFFITHS, ein cadeirydd, yn sôn am ymdrechion Cymry’r oes a fu i oresgyn argyfyngau tra’n cydio’n dynn yn edefyn brau bywyd. |
| Castell Dolbadarn | DIANE JONES, ein cyn-reolwr, yn sôn am hanes un o gestyll cynhenid Gymreig ein tywysogion a’i arwyddocad hanesyddol. |
| Thomas Roberts, Llwynrhudol (1) | ARTHUR MEIRION ROBERTS yn cyflwyno rhan gyntaf ei sgwrs am un o wŷr mawr a dewr y ddeunawfed ganrif. |
| Moelfre | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS sydd yn ein tywys i ogledd-ddwyrain Ynys Môn, ac i gyfeiriad pentref Moelfre. |
| Edmwnd Glynne (2) | GARETH HAULFRYN WILLIAMS yn cyflwyno ail ran ei sgwrs am Edmwnd Glynne, Yr Hendre, Llandwrog; Piwritan ac Ynad Heddwch. |
| Hen Arferion Cymru (1) | ROBIN GWYNDAF yn y gyntaf mewn cyfres o sgyrsiau am hen draddodiadau a chwedlau Cymru. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 47 | |
| Awst 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Tri llif Awst | TWM ELIAS yn sôn am fis Awst a’r hen ddywediadau am ei dywydd. |
| Lle hudolus | ELFYN PRITCHARD yn sgwrsio am lecyn sydd yn arbennig iddo, lle y gall lwyr ymgolli. |
| Edmwnd Glynne (1) | GARETH HAULFRYN WILLIAMS, cyn-archifydd Gwynedd, yn y gyntaf mewn cyfres o sgyrsiau am un o wŷr mawr teulu breintiedig Glynllifon. |
| Y Llofft Stabal (3) | EMLYN RICHARDS yn nhrydedd ran ei sgwrs am fywyd y gwas fferm yn yr oes a fu. |
| Bro Caradog Prichard (4) | J.ELWYN HUGHES yn yr olaf mewn cyfres o sgyrsiau am fro Caradog Pritchard ac am lawnder bywyd Bethesda a Dyffryn Ogwen. |
| Adeiladu yn Lerpwl (2) | DAWI GRIFFITHS, ein cadeirydd, yn parhau i sôn am Lerpwl ac am ran allweddol y Cymry yn nhwf y ddinas. |
| Y flwyddyn 1865 | TEGWYN JONES yn ein tywys i flwyddyn llawn digwyddiadau, yn eu plith lladd yr Arlywydd Abraham Lincoln, hwylio’r Mimosa gyda’r fintai gyntaf am Batagonia, ac Eisteddfod Aberystwyth. |
| Mormoniaid Felin Faesog | SOPHIA PARI-JONES, un o noddwyr Utgorn Cymru, sydd yn sôn am ŵr a oedd yn ffrind i Joseph Smith, arweinydd y Mormoniaid, ac a ddylanwadodd ar lawer o Gymry a ymfudodd i Ddinas y Llyn Halen, U.D.A. |
| Siôn Gwerthyr | HARRI PARRI yn datgelu’r hanes am aelod o’i deulu, sef y dihiryn John Thomas, neu Siôn Gwerthyr. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 46 | |
| Gorffennaf 2010 | |
| Dyddiau’r Cŵn | TWM ELIAS yn sôn am y cyfnod poethaf o’r flwyddyn, o’r 3ydd o Orffennaf hyd y 10fed o Awst. |
| Y Llofft Stabal (2) | EMLYN RICHARDS a hanes ei flynyddoedd yn was fferm cyn ei alwad i’r weinidogaeth. |
| Damwain Bryncir 1866 | GARETH HAULFRYN WILLIAMS |
| Llawn eco yw Llanycil | W.J. EDWARDS |
| Y flwyddyn 1851 | TEGWYN JONES a’r gyntaf o’i chwe cyfraniad ar wahanol flynyddoedd mewn hanes. |
| Bro Caradog Prichard (3) | J. ELWYN HUGHES |
| Pafiliwn Corwen | ELFYN PRITCHARD yn sôn am hen Bafiliwn Corwen a’i hanes anrhydeddus mewn cysylltiad â llawer gwedd ar ein diwilliant. |
| Adeiladu yn Lerpwl | DAWI GRIFFITHS â’i gyntaf o ddwy sgwrs am ran flaenllaw y Cymry yn adeiladu Lerpwl, prifddinas honedig siroedd y gogledd. |
| Ffarwel i Ddociau Lerpwl | |
| Utgorn Cymru Rhifyn 45 | |
| Mehefin 2010 | |
| Bro Caradog Prichard (2) | |
| Milwr o Feirion | ELFYN PRITCHARD yn sôn am Tom Jones, un o feibion Meirion, a laddwyd yn y Rhyfel Byd Cyntaf ac a gladdwyd ym mynwent Cefnddwysarn. |
| Y Llofft Stabal (1) | EMLYN RICHARDS â’r gyntaf o dair sgwrs ar fywyd yr hen lofft stabal, “canolbwynt y gymdeithas amaethyddol”. |
| Plentyn Glannau Merswy | |
| Troad y Rhod | TWM ELIAS yn sôn am hen goelion ynglŷn â’r dydd hwyaf, gŵyl Barnabas, troad y rhod, a Gŵyl Ifan. |
| Bardd Du’r Betws | HARRI PARRI â hanes Robert ap Gwilym Ddu, y bardd a’r “emynwr un emyn” o Eifionydd. |
| Gwenllïan (2) | GWENLLIAN JONES ac ail ran yr hanes rhyfeddol am Gwenllian, y ferch wladgarol a fu’n ymladd dros iawnderau a rhyddid ei phobol. |
| Y Whipar-whîl | GORONWY WYNNE, gŵr amlwg ym mywyd cerddorol (a botanegol) Cymru, gyda golwg newydd ar gân enwocaf Bob Roberts, Tai’r Felin. |
| Moliannwn | BOB TAI’R FELIN |
| Utgorn Cymru Rhifyn 44 | |
| Mai 2010 | |
| Y Ffair Gyflogi | TWM ELIAS yn adrodd hanes mis arbennig ym mywydau’r hen weision ffermydd gynt, gyda’i ffeiriau Calan Mai a’i ffeiriau cyflogi. |
| Mary King Sarah (2) | AELWEN ROBERTS ag ail ran ei sgwrs ddifyr am y gantores ddawnus o Ddyffryn Nantlle. |
| Bro Caradog Prichard (1) | J. ELWYN HUGHES |
| Gwenllïan | GWENLLIAN JONES â’r gyntaf o ddwy sgwrs ar Gwenllian, ferch Gruffydd ab Cynan, un o dywysogesau mwyaf rhyfeddol Cymru. |
| Llwyd o’r Bryn (5) | GERAINT LLOYD OWEN a’r olaf o bum sgwrs am ei gymydog, ei ffrind a’i arwr, Llwyd o’r Bryn. |
| Y Tad Hughes | HARRI PARRI yn adrodd hanes dyfodiad y Tad Hughes i Aber-soch ac i Ynys Tudwal Sant yn 1886. |
| Siôn Llwyn Moch | GERAINT JONES yng Nghornel y Cerddor, yn sôn am un arall o sylfaenwyr Gwlad y Gân, sef John Rees, neu Siôn Llwyn Moch, o Sir Forgannwg. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 43 | |
| Ebrill 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y telor a’r timba | TWM ELIAS â stori werin ddifyr o Affrica am delor yr helyg, aderyn sydd â’i gân yn un o’r arwyddion fod y gwanwyn wedi dod. |
| Edward Griffith a’r Dragwniaid | DAFYDD GLYN JONES |
| Ffugenwau (2) | DAWI GRIFFITHS ac ail ran ei sgwrs hynod ar ffugenwau llawn dychymyg, rhai o’r byd clasurol. |
| Llwyd o’r Bryn (4) | GERAINT LLOYD OWEN â’i bedwaredd sgwrs am Llwyd o’r Bryn, ei ddawn lenyddol a’i allu i saernio llythyrau o’r radd flaenaf. |
| John Parry a’i atgofion | W.J. EDWARDS |
| Mary King Sarah (1) | AELWEN ROBERTS |
| Yr hen athro canu | GERAINT JONES, yng Nghornel y Cerddor, â hanes gŵr o’r Waun-fawr yn Arfon oedd yn gerddor ac athro llwyddiannus ac yn ddylanwad ar yr ymchwydd cerddorol yng Ngwlad y Gân. |
| Hiraeth am gartref | LLEISIAU’R LLWYN |
| Utgorn Cymru Rhifyn 42 | |
| Mawrth 2010 | |
| Sul y Pys a’r Gwyliau | TWM ELIAS yn mynd trwy ei bethau. |
| Yr Ysgol Sul | HARRI PARRI a hanes dylanwad arbennig yr Ysgol Sul dros y canrifoedd yma yn Nghymru. |
| Llwyd o’r Bryn (3) | GERAINT LLOYD OWEN â’r drydedd o bum sgwrs am eiteddfodwr a gŵr a fathodd yr ymadrodd ‘y pethe’. |
| Ffugenwau (1) | DAWI GRIFFITHS â’r gyntaf o ddwy sgwrs am ffugenwau rhyfedd, ymarferol, a smala ymhlith beirdd a cherddorion Cymru. |
| Yr hen godwr canu (2) | GERAINT JONES |
| Harriet Elias | EIRLYS GRUFFYDD â hanes Harriet, gwraig arbennig a ddaeth yn ferch-yng-nghyfraith i John Elias o Fôn. |
| Dafydd ‘Rabar | T. MEIRION HUGHES, hanesydd tref Caernarfon, yn sôn am Borth-yr-Aur ac am un o’r cofis enwocaf a fu erioed. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 41 | |
| Chwefror 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Mis bach twyllodrus | TWM ELIAS |
| Helynt William Trotter | DAFYDD GLYN JONES |
| Achos y tai haf (2) | ROBYN LEWIS, y cyn-Archdderwydd a’r cyfreithiwr, ac ail ran o sgwrs am yr achos llys a fu yn Mhwllheli yng nghyfnod y protestio yn erbyn tai haf. |
| Lewis Valentine | BRANWEN JARVIS, cyn Athro’r Gymraeg ym mhrifysgol Bangor, yn sôn am ymateb cynulleidfa ei eglwys i ran Lewis Valentine yn llosgi’r ysgol fomio ym Mhenyberth. |
| Llwyd o’r Bryn (2) | GERAINT LLOYD OWEN |
| Gadael Tir:Cofio Hywel Teifi | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 40 | |
| Ionawr 2010 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gwanwyn cynnar | TWM ELIAS yn sôn am y newid yn y tymhorau ac am ddylanwad dyfodiad cynnar y Gwanwyn ar fyd natur. |
| Planhigion Meddyginiaethol | ANNE ELIZABETH WILLIAMS |
| Llwyd o’r Bryn (1) | GERAINT LLOYD OWEN a’i atgofion am hanes a dylanwad un o gewri ardal y Sarnau ym Meirion. |
| Achos y tai haf (1) | ROBYN LEWIS, y cyfreithiwr a’r cyn-Archdderwydd â hanes yr achos llys ym Mhwllheli yn anterth yr ymgyrch meddiannu tai haf. |
| Carchar Caernarfon | T. MEIRION HUGHES yn ein hatgoffa am hen garchar Stryd y Jêl, Caernarfon, ac am y croesdoriad o droseddwyr a gadwyd yno. |
| Hen fwydydd y Cymry | EMLYN RICHARDS |
| Yr hen godwr canu (1) | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 39 | |
| Rhagfyr 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Dafydd Ddu Eryri | GERAINT JONES, ar drothwy’r Nadolig, yn sôn am un o garolwyr poblogaidd a mwyaf crefftus ein cenedl. |
| Y Tŷ Capel | HARRI PARRI, gweinidog ymddeoledig, gyda hanesion difyr am brofiadau llawer pregethwr a fu’n aros mewn Tŷ Capel, un o syfedliadau pwysig amser a fu. |
| Bwyd ffarmwrs Môn | EMLYN RICHARDS |
| Arferion y Nadolig | TWM ELIAS yn sôn am hen wasanaeth y Plygain a’i garolau, am yr arferiad o ddod â choed a chelyn i’r tŷ ac o anfon cardiau Nadolig. |
| Ann Griffiths (2) | GWENLLIAN JONES ac ail ran ei sgwrs ar hynt, helynt a meddylfryd Ann Griffiths, ein prif farddones ac emynyddes. |
| Richie Thomas | ARTHUR THOMAS yn sôn am ei dad, Richie Thomas, Penmachno; un o’r tenoriaid mwyaf a gynhyrchodd Gwlad y Gân. I ddilyn cawn ei glywed yn canu ‘Nosgan Serch’ o waith Mozart. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 38 | |
| Tachwedd 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Glangaeaf a’i fendithion | TWM ELIAS |
| Abergarthcelyn (4) | Y PRIFARDD IEUAN WYN â’r olaf o bedair sgwrs ar hanes ysblennydd ein tywysogion olaf. |
| William Williams y llenor | DAFYDD GLYN JONES |
| Ann Griffiths (1) | GWENLLIAN JONES a rhan gyntaf o’i sgwrs am y ferch o Ddolwar Fach, ‘y danbaid, fendigaid Ann’. |
| Negro Jim | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn sôn am ei daith i dalaith Wisconsin ac am y caethwas du a fu yn godwr canu mewn capel Cymraeg. |
| Braw y Frech Wen | W.J.EDWARDS, a fu’n weinidog yn ardal Penllyn, Meirionnydd am flynyddoedd, ac un o’i stôr o hanesion y fro, sef stori am glefyd a godai ofn ar genedl gyfan. |
| Bob Tom | ARTHUR THOMAS, cyn-athro yn Ysgol Eifionydd, awdur toreithiog a mab y tenorydd Richie Thomas gynt, gyda hanes ei daid, Robert Thomas, arweinydd hen fand Penmachno. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 37 | |
| Hydref 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Tymor yr Hydref | TWM ELIAS â chyfraniad misol arall sydd, y tro hwn, yn sôn am hen arferion tymor Gŵyl y Diolchgarwch, y bastai bwmpen a’r twrci tew. |
| Diolchgarwch | MEIRION HUGHES, hanesydd tref Caernarfon, yn adrodd hanes tarddiad yr ŵyl Ddiolchgarwch, byd dychrynllyd y cyrff ar draethau Cernyw, a newyn mawr Iwerddon. |
| Robin (ROGW) | HARRI PARRI â phortread o weinidog, pregethwr, a gŵr hynod a fu hefyd yn boblogaidd trwy Gymru fel un o Driawd y Coleg. |
| John Dafis, Nercwys | EIRLYS GRUFFYDD |
| Helynt y Triog’ | DAWI GRIFFITHS yn adrodd hanes helynt trioglyd dinas Boston yn yr Unol Daleithiau yn y flwyddyn 1919. |
| Abergarthcelyn (3) | Y PRIFARDD IEUAN WYN â’i drydedd mewn cyfres o sgyrsiau ar Abergarthcelyn a theulu brenhinol Cymru ym 1282, blwyddyn dyngedfennol yn hanes Cymru. |
| Crych Elen | GERAINT JONES, yng Nghornel y Cerddor, yn adrodd hanes gŵr o Ddolwyddelan a grwydrodd ymhell i’r Unol Daleithiau ac â’i hanwylodd ei hun i’r Cymry gyda’i gân ‘Y Bwthyn Bach To Gwellt’. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 36 | |
| Medi 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| William Williams, Llandygái | DAFYDD GLYN JONES |
| Abergarthcelyn (2) | Y PRIFARDD IEUAN WYN, â’r ail ran o’i sgwrs ddiddorol a dadlennol am Dywysogion Cymru. |
| Meibion y Daran | ARWEL JONES, ‘Hogia’r Wyddfa’, yn sgwrsio am dîm pêl-droed ei bentref, Llanberis. |
| Dwyn ‘fala’ | TWM ELIAS yn croesawu mis Medi, mis y cnau, mis y cynhaeaf a dwyn afalau. |
| Goginan (2) | LYN EBENEZER ac ail ran ei sgwrs ar y cymeriad unigryw a’r bardd a’r adroddwr Peter Davies. |
| Y flwyddyn 1936 | TEGWYN JONES yn sôn am rai o ddigwyddiadau’r flwyddyn 1936 ar draws y byd ac am losgi’r ysgol fomio yn Llŷn ym mis Medi. |
| Utgorn Dafydd Miles | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 35 | |
| Awst 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gwyliau Awst | TWM ELIAS, yn ei gyfraniad misol, yn sôn am ddathliadau Awst yn y gwledydd Celtaidd. |
| Goginan (1) | LYN EBENEZER â’r gyntaf o ddwy sgwrs ar ei hen gyfaill, yr eisteddfodwr a’r bardd Peter Davies. |
| Abergarthcelyn (1) | Y PRIFARDD IEUAN WYN, gyda’r gyntaf o bedair sgwrs yn ein tywys i safle llys a phrif gartref tywysogion Gwynedd yn y 13eg ganrif, ac i borthladd Llan-faes ym Môn. |
| Tramp a phererin | W.J. EDWARDS, gŵr adnabyddus am ei frwdfrydedd yn y meysydd crefyddol a gwladgarol, yn adrodd hanes y cardotyn a droes yn bererin a hanes Beibl rhyfeddol yr hen dramp. |
| Terfysg yn Eifionydd | HARRI PARRI |
| Y gêm hardd | ARWEL JONES yn troi ei olygon at y bel gron a gêm y werin bobl fel y’i chwaraeid ym mhentrefi Eryri. |
| Tanymarian (2) | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor, yn sôn am Edward Stephen, am drasiedi Cymanfa fawr y Pafiliwn ac am angladd y cerddor oedd yn arwr gwerin gwlad. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 34 | |
| Gorffennaf 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Llyfr Du Sam Jones | DAWI GRIFFITHS yn adrodd hanes yr arferiad o ddiarledd aelodau o gapeli yn y 19eg ganrif ac yn sôn am gofnodion o’r disgyblu fu yng nghapeli Cymraeg Lerpwl rhwng 1833 a 1874. |
| Llestri (2) | TEGID ROBERTS ac ail ran ei sgwrs ddifyr ar lestri enwog a drudfawr. |
| Elin Morris (2) | GWAWR JONES gyda mwy o hanes Elin Morris; hanes yn llawn helbulon ond sydd yn dangos gwytnwch teuluol arbennig. |
| Gorffen haf | TWM ELIAS yn sôn am fis Gorffennaf, mis y gwyliau, mis y cynhaeaf gwair a’r pladuro, a gorffen yr haf. |
| Golgeidwad rhyfeddol | ARWEL JONES yn ei elfen yn sôn am rai o gymeriadau’r cae pêl-droed. |
| Tanymarian (1) | GERAINT JONES gyda’r gyntaf o ddwy sgwrs o Gornel y Cerddor am yrfa a chyfraniad un o dalentau mawr Cymru’r 19eg ganrif. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 33 | |
| Mehefin 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Guto Rhos-lan (2) | DYFED EVANS ac ail ran ei sgwrs am Guto Roberts, y gŵr amryddawn o Eifionydd. |
| Cefn y rhwyd | ARWEL JONES, Hogia’r Wyddfa yn y gyntaf o bedair sgwrs, yn ein harwain i fyd y bêl gron, a’i hanes a’i helyntion. |
| Elin Morris (1) | GWAWR JONES, gwyddonwraig sy’n ymhyfrydu mewn pethau diwylliannol, yn adrodd hanes merch un o Forrisiaid Môn. |
| ‘Hyfryd fis Mehefin’ | TWM ELIAS |
| Llestri (1) | TEGID ROBERTS, yn y gyntaf o ddwy sgwrs, yn sôn am ddylanwad y crochenydd ar ein ffordd o fyw. |
| Y flwyddyn 1926 | TEGWYN JONES â hanesion blwyddyn gythryblus y dirwasgiad mawr. |
| Yr anthem goll | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn sôn am anthem genedlaethol Gymraeg Unol Daleithiau America: y geiriau gan ŵr o Ddyffryn Conwy a’r dôn gan ŵr o Forgannwg. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 32 | |
| Mai 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gwenallt | LYN EBENEZER, y gŵr rhadlon o Bontrhydfendigaid, yn sôn am un o bennaf feirdd Cymru. |
| Plwyfo Wil Cae Llywarch | DAFYDD GLYN JONES |
| C’lamai | TWM ELIAS yn sgwrsio am Galan Mai gan neidio o’r hendre i’r hafod ac edrych ymlaen at ddyfod yr haf. |
| Guto Rhos-lan (1) | DYFED EVANS a rhan gyntaf o’i sgwrs am un o’i gyfeillion pennaf, y diweddar Guto Roberts, yr actor ac un o wŷr mawr Eifionydd. |
| Corsydd | BERYL GRIFFITHS yn sôn fel y bu corsydd â lle amlwg yn hanes Cymru er mai prin fuont fel delweddau yn hanes pererindodau ysbrydol ein hemynwyr. |
| Geronimo | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor â hanes gŵr hynod a gwladgarwr gwiw, un o frodorion cynhenid America, ac i ddilyn cawn flas ar gerddoriaeth ddieithr a gwahanol gantorion y Garreg Ddu. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 31 | |
| Ebrill 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Ffwl Ebrill a’r Gyhydnos TWM ELIAS | |
| Canu Gwerin (4) | MEREDYDD EVANS â’r olaf o sgyrsiau difyr, diddorol ac addysgiadol ar ganeuon gwerin. |
| Williams Pantycelyn | DAWI GRIFFITHS â’i sgwrs olaf o gyfres sydd y tro hwn yn sôn am ‘y llenor mwyaf adnabyddus yn hanes ein llên’. |
| Ganrif union yn ôl | TEGWYN JONES yn bwrw trem yn ôl i’r flwyddyn 1909, awr anterth Lloyd George, y ‘Suffragettes’ a ‘Steddfod Llundain. |
| Adnabod pregethwr | HARRI PARRI yn sôn am y ffordd yr adnabyddid pregethwyr anghydffurfiol ers talwm. |
| Cerddorion Crawshay Cyfarthfa | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 30 | |
| Mawrth 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Owen Rhoscomyl (3) | |
| Iwnion Jac y Castell (2) | |
| Dewi a’r dathlu | TWM ELIAS, un o’n cyfranwyr ffyddlon, yn sgwrsio am Fawrth a dathliadau Dydd Gŵyl Dewi. |
| Huw Ifans y Maes | EMLYN RICHARDS, yr hynaws ŵr o Fôn, yn adrodd hanes un o Lanfair-yng-Nghornwy, yng ngogledd yr Ynys. |
| Canu Gwerin (3) | MEREDYDD EVANS â’r drydedd ran o sgwrs ar ‘y canu caeth newydd’, a’r cynghaneddion sain. |
| Tair cofeb y Sarnau | ELFYN PRITCHARD yn sôn am bentref bach y Sarnau a’r tair cofeb sydd ar furiau’r hen ysgol. |
| R.S. Hughes y cerddor | GERAINT JONES |
| Arafa Don | ARTHUR JONES (Tenor) |
| Utgorn Cymru Rhifyn 29 | |
| Chwefror 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Canu Gwerin (2) | MEREDYDD EVANS ac ail ran ei gyflwyniad ar rai o’n caneuon gwerin; un ohonynt a gododd ei fam ar ei chlust gan hwsmon o ardal Llanegryn, Meirionnydd. |
| Iwnion Jac y Castell (1) | T. MEIRION HUGHES |
| Owen Rhoscomyl (2) | BOB MORRIS |
| Chwefror | TWM ELIAS yn son am ‘y mis bach mawr ei anghysuron’, a hen ŵyl eglwysig Mair y Canhwyllau, gŵyl baganaidd y Goleuni, a gŵyl Sant Ffolant. |
| Vosper, Salem a’r diafol DYFED EVANS | |
| Yr Hen Gerddor | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor, yn sôn am unawd tenor arbennig, ac am yr unawdydd Hugh Evan Roberts, ‘Tenorydd yr Eifl’, un o brif denoriaid Cymru yn hanner cyntaf y ganrif ddiwethaf. |
| Eos Morlais | YR ATHRO HYWEL TEIFI EDWARDS yn traethu am y canwr mwyaf poblogaidd a welodd Cymru erioed. |
| Yr Hen Gerddor | TENORYDD YR EIFL |
| Utgorn Cymru Rhifyn 28 | |
| Ionawr 2009 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Calan a chalennig | TWM ELIAS gyda’i stôr o wybodaeth am ddydd Calan a’r flwyddyn newydd. |
| Digwyddiadau 1885 | TEGWYN JONES |
| Owen Rhoscomyl (1) | BOB MORRIS |
| John Parry, Llanuwchllyn | WJ EDWARDS |
| Canu Gwerin (1) | Dr. MEREDYDD EVANS â’r gyntaf o gyfres o bedair sgwrs ar ei hoff destun: alawon gwerin Cymru, a eilw ef yn ‘ganeuon Mam’. |
| Hwch drwy’r siop | DAFYDD WHITESIDE THOMAS yn adrodd hanes diddorol am hen borthmon o Gymro, Elis Jones, a aeth yn fethdalwr. |
| Y batwn aur | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn adrodd hanes cythryblus batwn aur côr Caernarfon. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 27 | |
| Rhagfyr 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Siôn Corn a Niclas Sant | |
| Niclas y Glais | LYN EBENEZER a phortread o’i arwr, y bardd T. E. Nicholas, sef Niclas y Glais. |
| Ceiriog | YR ATHRO HYWEL TEIFI EDWARDS yn traethu’n gynnes huawdl am fardd mawr a phoblogaidd y 19eg ganrif – Ceiriog. |
| O.M.Edwards | ELFYN PRITCHARD un o weithwyr diwylliannol dygn ardal Penllyn, yn sôn am ŵr arall o’r ardal, sef O.M.Edwards, un o bennaf cymwynaswyr Cymru a’r iaith Gymraeg. |
| Teithiau T.H.Parry-Williams (3) | LLION JONES |
| Carolwyr mwyn Mallwyd | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 26 | |
| Tachwedd 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Yn Uwchaled | HARRI PARRI yn adrodd hanes ei hynt a’i helynt pan oedd yn weinidog ifanc ym mro Uwchaled yn nwyrain Meirionnydd. |
| Chrysanths | BERYL GRIFFITHS gyda stori sydd â sylfaen hanesyddol gywir iddi am fywyd caled morynion bach yr oes a fu. |
| Taith Lenyddol (4) | CEN WILLIAMS, y Prifardd o Fôn â’r olaf mewn cyfres o sgyrsiau sydd yn ein tywys i bentref Llanystumdwy yn Eifionydd a’i gymeriadau talentog. |
| Traed y meirw | TWM ELIAS yn sgwrsio am fis Tachwedd â’i ‘ddyddiau duon bach’, Gŵyl Gwynt Traed y Meirw, noson llosgi Guto Ffowc, a thân gwyllt. |
| Teithiau T.H.Parry-Williams (2) | LLION JONES |
| Cymysgfa Lenyddol | DAWI GRIFFITHS yn ein tywys i gyfnod yn hanes ein llên pryd y cafwyd perlau gan rai fel Philipiaid Ardudwy, Owen Gruffydd o Lanystumdwy, Huw Morris, Eos Ceiriog ac eraill. |
| Pa le mae’r Amen? | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor, yn olrhain hanes y gân galon-rwygol ‘Pa Le Mae’r Amen?’ ac Ap Glaslyn, cyfansoddwr yr alaw. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 25 | |
| Hydref 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Y flwyddyn 1840 | TEGWYN JONES, arbenigwr ar fyd yr hen benillion a’r baledi, ac enw cyfarwydd i’r sawl a gâr ein llên, yn sôn am ddigwyddiadau blwyddyn gythryblus yng Nghymru a’r byd. |
| ‘Yn genhades i India’ | ANGHARAD ROBERTS yn adrodd gair o brofiad. |
| Teulu Began Ifan | DAFYDD WHITESIDE THOMAS yn sôn am rai o’r llysenwau sy’n bodoli yn ardaloedd y chwareli yn Arfon, ac am un arbennig o’r Waun-fawr. |
| Eisteddfod Fawr Chicago | HYWEL TEIFI EDWARDS |
| Cwymp y Dail | TWM ELIAS gyda sgwrs ddiddorol am gwymp y dail ac arwyddion tymhorol sy’n ymwneud â’r Hydref. |
| Taith Lenyddol (3) | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS â’r drydedd ran o daith lenyddol drwy gwmwd Eifionydd sydd yn oedi’r tro hwn yng Nghricieth. |
| Teithiau T.H.Parry-Williams(1) | LLION JONES |
| Cofio Joan Wyn Hughes | GERAINT JONES AC ELFYN PRITCHARD |
| Utgorn Cymru Rhifyn 24 | |
| Medi 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Cyflafan Fawr Pwllheli 1895 | |
| Taith Lenyddol (2) | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS mewn dau gartref ym Mhentre’rfelin yn Eifionydd sydd â chysylltiadau agos â rhyfeddod ein diwylliant: Hendregadredd a Phlas Gwyn. |
| Y Rhyddieithwyr | DAWI GRIFFITHS gyda sgwrs feistrolgar ar gyhoeddi rhyddiaith yn y Gymraeg a phwysigrwydd cyfieithiadau gwŷr enwog fel William Salesbury, yr Esgob William Morgan a John Davies, Mallwyd. |
| Fisitors Mwyar Duon | TWM ELIAS |
| Eirwyn Pontsiân | LYN EBENEZER, gŵr amryddawn, awdur toreithiog, hanesydd, darlledwr a Chymro twymgalon, yn sgwrsio am y cymeriad annwyl a diwylliedig o bentre Pontsiân. |
| Megan Watts | BERYL GRIFFITHS yn ein tywys i ardal fyrlymus Merthyr a Dowlais y 19eg ganrif ac at hanes un o fawrion Gwlad y Gân. I ddilyn, cawn glywed JANE JONES (Llinos y Ceiri) yn canu’r gân feloddramatig ‘ Y Gardotes Fach’ a genid gan Megan Watts a’i thebyg. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 23 | |
| Awst 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gŵyl Awst | TWM ELIAS gŵr amryddawn a hyddysg ym maes llên gwerin, yn sgwrsio am draddodiadau gŵyl Awst. |
| Iwerddon | HARRI PARRI gyda sgwrs ddifyr am ei fynych ymweliadau â’r Iwerddon ac abaty Mount Melleray. |
| Boots a Ffair Wyddau | EMLYN RICHARDS, y pregethwr a’r darlithydd poblogaidd yn sgwrsio’r ddifyr. |
| Hildegard o Bingen | GWENLLÏAN JONES yn adrodd hanes un o’r lleianod mwyaf rhyfeddol a droediodd daear erioed, yr Almaenes, Hildegard o Bingen. |
| Sgwp | DYFED EVANS, a fu am rai blynyddoedd yn brif ohebydd ‘Y Cymro’, yn sôn am y sgwp a gafodd am faen mellt ym Meddgelert yn 1949. |
| Taith lenyddol (1) | Y PRIFARDD CEN WILLIAMS o Fôn yn ein tywys ar daith lenyddol sydd yn cychwyn ym Mhorthmadog – prifddinas cwmwd Eifionydd. |
| Wil Blac Llanllyfni | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn adrodd stori am offerynnwr cerddorol rhyfeddol o ardal y chwareli a oedd yn chwannog i fynd dros ben llestri a’u malu’n deilchion. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 22 | |
| Gorffennaf 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Eisteddfod Abertawe 1863 HYWEL TEIFI EDWARDS | |
| Gwenllïan, merch y Llyw Olaf TEGID ROBERTS | |
| Gwilym Cowlyd | Y PRIFARDD MYRDDIN AP DAFYDD yn ein tywys i Ddyffryn Conwy, bro ei febyd, i sôn am ŵr y ‘llynnau gwyrddion llonydd’. |
| Beirdd yr Uchelwyr | DAWI GRIFFITHS yn parahau â’i gyfres ar hanes llenyddiaeth Gymraeg, gyda darlun o feirdd yr uchelwyr a’u hoes. |
| Cadair Dinorwig | DAFYDD WHITESIDE THOMAS, hanesydd bro Eryri, yn adrodd hanes Gŵyl Cadair Dinorwig ym mhentref Brynrefail yn 1907. |
| Crug-y-bar a’r Morlo | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 21 | |
| Mehefin 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Morrisiaid Llŷn | BERYL GRIFFITHS yn sgwrsio am rai o wlad Llŷn a fu’n ymdrechgar ym myd crefydd, diwylliant a diwydiant yr hen Sir Gaernarfon. |
| Llygaid y gath | EMLYN RICHARDS gyda hanes Percy Shaw o Swydd Efrog a’i lygaid cathod. |
| William Tell | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, yn adrodd yr hanes tu ôl i’r opera ‘William Tell’ a gyfansoddwyd gan Gioacchino Rossini. |
| Caradog Prichard (2) | J. ELWYN HUGHES |
| Bagad Gofalon Bugail | HARRI PARRI |
| Utgorn Cymru Rhifyn 20 | |
| Mai 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Caradog Prichard (1) J. ELWYN HUGHES | |
| Mary Slessor | GWENLLÏAN JONES yn adrodd hanes Mary Slessor o’r Alban a fu’n genhades yn Affrica. |
| Helyntion Eglwys Llannor | J. DILWYN WILLIAMS |
| Barddoniaeth Enwau Lleoedd | MYRDDIN AP DAFYDD |
| Wil Lleidr Llongau | DAFYDD WHITESIDE THOMAS yn adrodd un o’i stôr o hanesion gwaedlyd am droseddau a throseddwyr o bob math. |
| Cantorion Corn Gwddw | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 19 | |
| Ebrill 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Meddygon y Ddafad Wyllt | HARRI PARRI |
| Anti Cadi | AELWEN ROBERTS yn sgwrsio am un a gafodd ddylanwad pwysig ac arhosol arni. |
| Elizabeth Watkin Jones | TEGID ROBERTS |
| Arwyr | EMLYN RICHARDS yn sgwrsio am ei arwyr – ‘y rhai sy’n gwneud y gorau o’r gwaethaf’. |
| Dafydd ap Gwilym | DAWI GRIFFITHS â rhan arall o’r gyfres ar hanes ein llenyddiaeth sy’n ein tywys at fywyd a gwaith un a gyfrifir gan lawer yn un o’n beirdd gorau. |
| Chwibannu (2) | GERAINT JONES gydag ail ran o’i sgwrs o Gornel y Cerddor ar y grefft o chwibannu. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 18 | |
| Mawrth 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Dafydd Parry Ocsiwnïar (2) | MEIRION LLOYD DAVIES |
| Rhamant y Rhyfel Cartref (2) | TEGID ROBERTS |
| Buddug, Brenhines y Brythoniaid | GWENLLIAN JONES |
| Isaac Morris, Pentyrch | DYFED EVANS |
| Y ras o Peking i Paris (2) | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Chwibannu (1) | GERAINT JONES, o Gornel y Cerddor, â’r gyntaf o ddwy sgwrs yn ymdrin â’r grefft o chwibannu. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 17 | |
| Chwefror 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Dafydd Parry Ocsiwnïar (1) | MEIRION LLOYD DAVIES |
| Y ras o Peking i Paris (1) | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Penillion y Canu Penillion | MYRDDIN AP DAFYDD |
| Hen Benillion o Ddyffryn Banw | ALUN JONES |
| Rhamant y Rhyfel Cartref (1) | TEGID ROBERTS |
| Iodlio Gwlad y Cowboi | GERAINT JONES |
| Hon yw fy Olwen i | WILLIAM EDWARDS, Rhydymain, un o gewri canu penillion yn canu un o oreuon caneuon serch Cymru. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 16 | |
| Ionawr 2008 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Bardd yr Haf yn Nyffryn Ogwen | IEUAN WYN |
| Hanes Stâd Broom Hall (3) | J. DILWYN WILLIAMS |
| Iodlio | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor yn ein tywys i’r Swisdir ar drywydd rhywogaeth gerddorol ryfeddol yr iodlwr. |
| Planhigion Meddyginiaethol | ANNE ELIZABETH WILLIAMS |
| Siopau Tal-y-sarn | AELWYN ROBERTS â sgwrs am gownteri siopau pentref bach yn Arfon ryw hanner canrif yn ol. |
| Addysg yr oes mewn ysgol a chapel BOB OWEN, CROESOR | |
| Utgorn Cymru Rhifyn 15 | |
| Rhagfyr 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Tanchwa Pensylfania 1907 | BERYL GRIFFITHS |
| Owen Llan’iolen-Postmon y Beirdd | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Tachwedd/Rhagfyr 1957 | GWENLLIAN JONES |
| Hanes Stad Broom Hall (2) | J. DILWYN WILLIAMS |
| Clywch Lu’r Nef | BAND TORERO â charol adnabyddus mewn arddull anrhaddodiadol. |
| Cyllell Williams Pantycelyn HARRI PARRI | |
| Pererin Wyf | IRIS WILIAMS yn canu un o emynau’r Perganiedydd. |
| Pen Draw’r Byd | EMLYN RICHARDS yn sgwrsio am ardal sydd, iddo ef, ym mhen draw’r byd. |
| Carol enwoca’r byd | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor yn adrodd hanes carol arbennig a gyfansoddwyd yn 1818 ac a ddaeth yn fyd enwog. |
| Dawel Nos | JAC a WIL, y ddeuawd enwog o Gefneithin, Sir Gerfyrddin, yn canu’r garol y sonia Geraint amdani. |
| Trwy rinwedd dadleuaeth DIANE JONES
(EBEN FARDD) |
|
| Utgorn Cymru Rhifyn 14 | |
| Tachwedd 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Hanes Stad Broom Hall (1)
Dafydd y Garreg Wen |
J. DILWYN WILLIAMS
LEILA MEGANE |
| Tachwedd/Rhagfyr 1907 | GWENLLIAN JONES |
| Ffynnon Ddisglair (Prysgol) | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Y dôn Prysgol | CÔR TELYN TEILO yn canu emyn Ann Griffiths ar y dôn ‘Prysgol’ a gyfansoddwyd gan William Owen. |
| Sgwrsio | EMLYN RICHARDS y sgwrsiwr difyr yn sgwrsio mewn modd sgwrslyd ar y testun ‘Sgwrsio’. |
| Y Mabinogi | DAWI GRIFFITHS â hanes chwedlau sy’n rhan allweddol bwysig o’n llenyddiaeth a’n treftadaeth. |
| Lle treigla’r Caveri | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor â hanes un o ddeuawdau mwyaf poblogaidd y llwyfan Cymreig. |
| Lle treigla’r Caveri (deuawd) | ELWYN AC ARTHUR JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 13 | |
| Hydref 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Helynt yr Alawon Cymreig | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Titrwm-tatrwm | CÔR GLANNAU ERCH ar yr unig gopi y tybir sydd ar gael o’r record gorawl Gymraeg y soniwyd amdani yn rhifyn Gorffennaf o’r Utgorn. |
| Medi/Hydref 1957 | GWENLLÏAN JONES â rhagor o hanesion o’r papurau newydd, y tro hwn yn y flwyddyn 1957. |
| Morgan Griffith, Penmownt (2) | MEIRION LLOYD DAVIES |
| Yr Hengerdd (2) | DAWI GRIFFITHS gyda sgwrs addysgiadol arall ar hanes ein llenyddiaeth ysblenydd a’r englynion cynnar tair llinell. |
| Y Dref Wen | TECWYN IFAN |
| Tyddynwyr Arfon (2) | TEGID ROBERTS |
| Canmlwyddiant y dôn Cwm Rhondda | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 12 | |
| Medi 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Baner Bethel | DYFED EVANS yn sôn am un o ‘flaenoriaid y môr’, sef Capten Hughes, Gellidara, yn Llŷn, ac am faner a fyddai’n cyfleu neges arbennig i forwyr Cymraeg. |
| Morgan Griffith, Penmount (1) | MEIRION LLOYD DAVIES |
| Cyffro yn Eifionydd | DEWI WILLIAMS, athro hanes sydd wedi ymddeol, gyda stori am gyffro mawr a fu yng nghwmwd Eifionydd flynyddoedd yn ôl. |
| Yr Hengerdd (1) | DAWI GRIFFITHS, un o olygyddion Utgorn Cymru, gyda’r gyntaf mewn cyfres ar hanes cynharaf llenyddiaeth Cymru. |
| Tyddynwyr Arfon (1) | TEGID ROBERTS |
| Medi/Hydref 1907 | GWENLLÏAN JONES yn sgwrsio am rai o hanesion y papurau newydd yn y flwyddyn 1907. |
| Cadair Ddu Hedd Wyn 1917 | GERAINT JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 11 | |
| Awst 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Potsiars | EMLYN RICHARDS yn ein tywys i fyd rhwyd a thryfer a chriw anfarwol y tywyllwch ym Môn. |
| William Meirion Evans (2) | MARIAN ELIAS ROBERTS |
| John Jones, Tal-y-sarn, y cerddor. | GERAINT JONES |
| Enwau bro | Y PRIFARDD IEUAN WYN, o Fethesda yn Arfon, yn ein hannog i warchod yr enwau persain, cyfoethog eu hystyron, sydd gennym ar rannau gwahanol o’n tirwedd. |
| Ynysoedd Aran 1977 | BERYL GRIFFITHS |
| Y crymanwr lloerig | DAFYDD WHITESIDE THOMAS gyda hanes arall am anfadwaith ym mro’r llechen las yn y 19eg ganrif. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 10 | |
| Gorffennaf 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Modryb Mary a f’ewyrth Rhobat | HARRI PARRI (dwy sgwrs fer) |
| Gorffennaf/Awst 1907 | GWENLLIAN JONES |
| Gwilym Hiraethog | DAWI GRIFFITHS yn adrodd hanes gŵr dawnus ac un o arwyr mwyaf y Gymru radicalaidd ganrif a hanner yn ôl. |
| Bob Owen, Croesor (6) | DYFED EVANS |
| William Meirion Evans (1) | MARIAN ELIAS ROBERTS |
| F’ewyrth Griffith a’r record golledig | GERAINT JONES |
| Rhieingerdd : John Morris-Jones | CÔR GLANNAU ERCH |
| Utgorn Cymru Rhifyn 9 | |
| Mehefin 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Cyflwyno | GWYN ERFYL a’r Dr. R. TUDUR JONES, dau o brif gymwynaswyr ein cenedl, a rhan o’u sgwrs a gymerodd le rhyw ddwy flynedd ar hugain yn ôl, ac sydd yn cynnwys sylwadau praff a ddi-flewyn-ar-dafod ar y grefft o gyflwyno ym myd y llwyfan, y sgrin, a’r pulpud yng Nghymru. |
| Rhyd-ddu a’i ŵr enwog | ROL WILLIAMS |
| Gwenwyno | DAFYDD WHITESIDE THOMAS gyda hanes gwaedlyd am anfadwaith yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg. |
| ‘Pobl Od’ | EMLYN RICHARDS |
| ‘Mai/Mehefin 1957’ | GWENLLIAN JONES |
| ‘Ira D. Sankey’ | GERAINT JONES |
| Tyn am y lan, forwr | CÔR LLITHFAEN ET ALIA |
| Utgorn Cymru Rhifyn 8 | |
| Mai 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Bob Owen, Croesor (5) | DYFED EVANS |
| Mai/Mehefin 2007 | GWENLLÏAN JONES sydd yn rhoi inni fraslun arall o’r hyn a fu yng Nghymru a thu hwnt ganrif yn ôl. |
| Eleazer Roberts a Mr Moody | GERAINT JONES |
| Mr Moody, y fam a’r plentyn | GERAINT JONES yn adrodd y gerdd |
| Giangstars Llundain | MORGAN, ein cyflwynydd, yn sôn am rai o giangstars dychrynllyd Llundain, rhai fel Ronald a Reginald Kray, y brodyr Richardson a llawer o ddihirod eraill. |
| Ffrae Wyddelig Farwol | DAFYDD WHITESIDE THOMAS |
| Owain Glyndwr | DAWI GRIFFITH â sgwrs arall o’i gyfres addysgiadol a difyr ar ein gwladgarwyr enwog. |
| Galwad y Tywysog | DAFYDD EDWARDS, y tenor o Fethania, yng Ngheredigion. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 7 | |
| Ebrill 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Diferion oddi ar y fargod | EMLYN RICHARDS |
| Mawrth/Ebrill 1957 | GWENLLÏAN JONES yn ein tywys yn ôl at digwyddiadau misoedd Mawrth ac Ebrill 1957 yn y papurau newydd. |
| Diddymu’r Fasnach Gaethweision 1807 | MORGAN JONES |
| Arwerthiant y Caethwas | GERAINT JONES yn adrodd cerdd enwog Gwilym Hiraethog |
| Modryb Mary, Tyddyn Talgoch | HARRI PARRI |
| Damwain Trên Abergele | GWILYM JONES |
| Brad Dynrafon | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor gyda hanes morladron, llongddrylliwyr ac ysbeilwyr di-drugaredd. |
| Brad Dynrafon | RICHARD REES y baswr yn canu’r unawd ‘Brad Dynrafon’ – geiriau Watcyn Wyn a cherddoriaeth D.Pugh Evans. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 6 | |
| Mawrth 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Hen Gerddorion y Batus (2) | GERAINT JONES |
| Ceridwen Peris | BERYL GRIFFITHS yn sgwrsio am ‘ferch gyffredin anghyffredin’, y wraig ddiwyd a oedd yn awdures ac yn olygydd ‘Y Gymraes’. |
| D.J.Williams, Abergwaun | DAWI GRIFFITHS |
| Y wên na phyla amser | DAFYDD IWAN |
| Bob Owen, Croesor (4) | DYFED EVANS |
| Mawrth/Ebrill 1907 | GWENLLIAN JONES, wedi pori yn y papurau newydd a bwrw’i llinyn mesur dros eu cynnwys,yn adrodd peth o hanes Cymru a’r byd ganrif union yn ôl. |
| Taid Ynysfor | HARRI PARRI gyda rhagor o’i bortreadau difyr o rai cymeriadau teuluol. |
| Padrig Sant | MORGAN, cyflwynydd Utgorn Cymru, yn olrhain peth o hanes nawddsant Iwerddon. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 5 | |
| Chwefror 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Bob Owen, Croesor (3) | DYFED EVANS |
| Ionawr/Chwefror 1957 | GWENLLIAN JONES |
| Caradog Prichard | JOHN ELWYN HUGHES, pennaf hanesydd Dyffryn Ogwen, yn sôn am y prifardd a’r nofelydd athrylithgar hwnnw o Fethesda. |
| Yr anfarwol dân yn Llŷn'(4) | MORGAN JONES |
| Llên Gwerin y Coed | ANN ELIZABETH WILLIAMS yn sgwrsio’n ddifyr ac addysgiadol ar briodolaethau meddyginiaethol sydd yn perthyn i goed. |
| Hen Bethau Anghofiedig | EMLYN RICHARDS |
| Hen Gerddorion y Batus (1)
|
GERAINT JONES |
| O fy Iesu bendigedig | ELWYN JONES |
| Utgorn Cymru Rhifyn 4 | |
| Ionawr 2007 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Yr Athro W.J.Gruffydd | BERYL GRIFFITHS |
| F’ewyrth William a’r brain | HARRI PARRI |
| Yr anfarwol dân yn Llŷn (3) | MORGAN JONES |
| John Puleston Jones | EMLYN RICHARDS, un arall o feibion Llŷn, yn sôn am un o gewri’r pulpud Methodistaidd. |
| Ionawr/Chwefror 1907 GWENLLIAN JONES | |
| Carolau Plygain (2) | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor â’r ail ran o hanes ein carolau traddiodiadol, cyfoethog eu diwinyddiaeth. |
| Utgorn Cymru Rhifyn 3 | |
| Rhagfyr 2006 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Gruffydd ap Cynan | DAWI GRIFFITHS ag un arall yn ei gyfres o sgyrsiau yn adrodd hanes gwŷr enwog ein gwlad. |
| Digwyddiadau 1906 | GWENLLIAN JONES |
| Yr anfarwol dân yn Llŷn (2) | MORGAN JONES |
| Bob Owen, Croesor (2) | DYFED EVANS |
| Cymraes yn Chicago | MARIAN ELIAS ROBERTS |
| Carolau Plygain (1) | GERAINT JONES o Gornel y Cerddor yn adrodd hanes y Nadolig traddodiadol Cymreig a’r hen garolau plygain. |
| Wele’n Gwawrio Ddydd i’w Gofio | |
| Utgorn Cymru Rhifyn 2 | |
| Tachwedd 2006 | |
| Cyflwynydd: Morgan Jones | |
| Dafydd y Garreg Wen | GERAINT JONES |
| Cân | Dafydd y Garreg Wen |
| Eglwys Llandegwning | Yr hanesydd J. DILWYN WILLIAMS yn edrych yn ôl ar gyfnodau arbennig yn hanes yr eglwys hon. |
| Llwybrau | EMLYN RICHARDS, gŵr a fu’n hynod gefnogol i fenter Uwchgwyrfai o’r dechrau,yn sgwrsio am hen lwybrau. |
| Ffordd Newydd | MARIAN ELIAS ROBERTS yn darllen cerdd i’r ffordd newydd trwy Glynnog ar adeg wahanol yn ei hanes – gan Eben Fardd |
| Yr anfarwol dân yn Llŷn (1) | MORGAN JONES yn ein goleuo ar yr hanes hynod hwn. |
| Penyberth | CÔR PENYBERTH |
| Digwyddiadau 1956 | GWENLLIAN JONES yn codi cwr y llen. |
| Planhigion Meddyginiaethol | ANNE ELIZABETH WILLIAMS yn parhau â’i hoff bwnc. |
| Y Border Bach | |
| Utgorn Cymru Rhifyn 1 | |
| Hydref 2006 | |
| Gwŷr Harlech | Seindorf Trefor 1997 |
| Bob Owen, Croesor (1) | Y Newyddiadurwr dihafal DYFED EVANS yn portreadu cymeriad poblogaidd, lliwgar a feddai ar gof eithriadol. |
| Geifr Bodlas | BERYL GRIFFITHS yn ein tywys i hen wlad Llŷn, i fyd amaeth a chwmni geifr ‘Bodlas’. |
| Cyfri’r Geifr | MEREDYDD EVANS |
| Daeargryn San Ffransisco (1906) | MORGAN JONES |
| Emrys ap Iwan | DAWI GRIFFITHS, yn y gyntaf o gyfres ar hanes rhai o wladgarwyr pwysicaf a dylanwadol Cymru. |
| Digwyddiadau 1906 | GWENLLIAN JONES yn pori yn Yr Herald Cymraeg ac yn llwyddo i ddod o hyd i ddigwyddiadau difyr. |
| Canolfan Hanes Uwchgwyrfai | DIANE JONES, y Rheolwraig, yn egluro’r cefndir ac yn cyflwyno ein dyheadau. |
| ‘Hen Wlad Fy Nhadau’ yn 150 oed | GERAINT JONES |